احقاق حق امام، مسئله اصلی عاشورا

اولین روز مراسم عزداری دهه اول محرم ۹۹ هیئت محبین اهلبیت(ع) قم با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان جمعه ۳۱ مرداد ۹۹ در مسجد مقدس جمکران برگزار شد.

عاشورا را عمیق ببینیم

إنّ لِقَتلِ الحُسينِ حَرارَةً في‌ قُلوبِ المُؤمِنينَ لاتَبرُدُ اَبَداً. شهادت امام حسين عليه‌السلام يک داغ سوزاني است در دل مؤمنين که هرگز به سردي نمي‌گرايد. عاشورا تحول و دگرگونی در پی دارد. عاشورا صرفا یک داستان غم انگیز نیست که بشنویم و عبور کنیم. کربلا واقعه ای زنده است: کل یوم عاشورا. کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا. عاشورا زنده است. غروب عاشورا اباعبدالله علیه السلام به فرزندش امام سجاد علیه السلام فرمود: يـا وَلَدي يـا عَلِيُّ، وَاللّهِ لا يَسْكُنُ دَمي حَتّي يَبْعَثَ اللّهُ الْمَهْدِيَّ فَيَقْتُلُ عَلي دَمي مِنَ الْمُنافِقينَ الْكَفَرَةِ الْفَسَقَةِ سَبْعينَ اَلْفاً. خون من از جوشش باز نمی ایستد، تا اینکه مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام کند و به تلافی خون بناحق ریخته من از منافقین هفتاد هزار نفر می کشد. آنگاه انتقام خون امام حسین علیه السلام گرفته خواهد شد. ما در دوران غیبت به سر می بریم، و هنوز این انتقام گرفته نشده.

ما یک وقت میخواهیم از زندگی امام حسین علیه السلام و تاریخ ائمه درس و عبرتی بگیریم. اما گاهی ما در تدارک انتقام خون امام حسین علیه السلام هستیم. این فرق میکند. یکی از مواردی که در تدارک خون امام حسین علیه السلام باید به آن توجه کنیم، حقوق سیدالشهداست. باید ببینیم مسئله محوری و عنصر اساسی این حادثه عظیم چیست؟ مسئله کجا بوده که این واقعه هولناک رخ داد؟ امت چه جنایتی انجام دادند؟

خدای متعال و اهلبیت از ما انتظار اقدام دارند. برای اقدام باید کربلا را عمیق ببینیم. مشکل اساسی کجا بود؟ و چرا سیدالشهدا با اینکه میدانست کشته میشود قدم در این راه نهاد؟ الان به ما میگویند وقتی قدرت برابری با دشمن ابرقدرت را ندارید، حفظ جان کنید و صبر کنید. کربلا را باید عمیق ببینیم.

محبت امام حسین علیه السلام لازم است، اما کافی نیست

ما امام حسین علیه السلام را دوست داریم. خداوند محبت اباعبدالله علیه السلام را در دلهای ما قرار داده. یکی از اثرات مجالس ذکر تسکین و آرامش است. اگر ما صرفا بخاطر محبت امام حسین علیه السلام در محفل روضه حاضر شویم، بعد از مجلس روضه با این آرامش سراغ زندگی مان میرویم؛ و نتیجه این میشود که پس از ۱۴۰۰ سال هنوز انتقام خون اباعبدالله علیه السلام گرفته نشده. قدرت این محبت و علاقه در یک حدی است. اگر ویروس کرونا بیاید و عده ای را قربانی کند، برخی هیئت ها را تعطیل میکنند. برخی از مسئولین این نگاه را دارند که ایرادی ندارد مجالس عزاداری خلوت شود. باقی مردم در خانه مجالس را دنبال کنند. به محض کوچکترین مخاطره، تعظیم شعائر حسینی کنار گذاشته میشود.

روز اول ورود کاروان به کربلا امام حسین علیه السلام فرمود: ایها الناسُ فمن کان منکم یَصْبرُ علی حَدّ السیف و طَعْن الأَسِنَّة فَلْیَقُم مَعَنا و إلا فلینصرفْ عَنّا. هرکس حاضر است نیزه به بدنش بخورد و با شمشیر مجروح شود، با ما همراه شود، و الا ما را ترک کند. دل تا جایی ما را همراهی میکند که به مشکل و مسئله ای نخورده. به محض اینکه مشکلی پیش می آید، منفعت شخصی ترجیح پیدا میکند.

امام حسین علیه السلام پس از شنیدن شهادت مسلم بن عقیل خطاب به لشکریانش فرمود:‌ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ أَمَّا بَعْدُ، فإنّه قَدْ أتانا خبر فظیع، قتل مسلم ابن عقیل و هانی بن عروه و عبد اللَّه بن بقطر، وَ قَدْ خذلتنا شیعتنا، فمن أحبّ مِنْکُمُ الانصراف فلینصرف، لیس عَلَیْهِ منّا ذمام. مسلم کشته شد، هرکس دوست دارد برگردد، برگردد. تا ۱۵هزار نفر هم نقل شده که با شنیدن خبر شهادت مسلم بن عقیل و خیانت شعیان کوفه، از کاروان امام جدا شدند. این جملات امام نگاه ما به عاشورا و حماسه کربلا را شکل میدهد. کسانیکه از مکه تا نزدیک کربلا و کوفه آمدند، همه امام حسین علیه السلام را دوست داشتند به امام اعتقاد و باور داشتند. محبت کارایی اش انقدر است. امام حسین علیه السلام را دوست دارند، اما چیزی را بیشتر از امام دوست دارند، و آن دنیا و زندگی و راحتی شان است.

محبت لازم است، اما همه چیز محبت نیست. محبت لازم است، اما کافی نیست. خون امام حسین علیه السلام هنوز در جوشش است. یعنی همان اتفاقی که در زمان امام حسین علیه السلام در حاکمیت جامعه اسلامی رخ داد، هنوز حاکم است. هنوز هم کسانی مثل سیدالشهدا علیه السلام باید دل به خطر بزنند.

مسئله اصلی عاشورا احقاق حق امام است

ما انشاالله میخواهیم این دهه به اصلی ترین مسئله واقعه عاشورا، یعنی حق امام بپردازیم. تمام واقعه عاشورا برای احقاق حق امام بود. اَلا تَرَوْنَ اِلَي الْحَقِّ لا يُعْمَلُ بِهِ، وَ اِلَي الْباطِلِ لا يُتَناهي عَنْهُ، لِيَرْغَبَ الْمُؤْمِنُ في لِقاءِ رَبِّهِ حَقّاً حَقّاً، فَاِنّي لا اَرَي الْمَوتَ اِلَّا سَعادَةً، وَالْحَياةَ مَعَ الظَّالِمينَ اِلَّا بَرَماً. آن حقی که در جامعه به آن اعتنا نمیشد، حق امام بود. آیا امروز به این حق عمل میشود؟ خیر. بخاطر همین هم هر روز عاشوراست. هرگاه امام زمان ارواحنا فداه آمد و مردم دنیا حق ایشان را شناختند و رعایت کردند، خون امام حسین علیه السلام از جوشش می ایستد. مسئله اصلی عاشورا حق امام است.

وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیهِ سُلْطاناً(اسراء ۳۳). باید تقاص خون بناحق ریخته را از ظالم استیفا کنیم. ما شیعیان بعضا سر سفره امام حسین علیه السلام انقدر بهره مند بوده و هستیم، که از این جنبه اصلی واقعه عاشورا غافل مانده ایم. ۱۴۰۰ سال از این جنایت گذشت، هنوز انتقام این خون گرفته نشده.

سیدالشهدا علیه السلام روز اولی که از مدینه خروج کردند فرمودند: إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی. فساد امت اسلامی باید برطرف شود. این چه فسادی بود؟ کدام فساد امت مدنظر امام بود که بخاطر آن لازم بود جانش را فدا کند؟ امت اسلام دچار یک انحراف و فساد اساسی بود.

رهبرانقلاب گفتند:‌ اگر بخواهید با تحریم ها مقابله کنید، باید تحریف ها را در جامعه ریشه کن کنید. تحریف، امام جامعه را به مقتل می کشاند. با ایجاد انحراف میتوان ریشه اسلام را خشک کرد. امروزه بستر تکرار عاشورا و کربلا توسط یزیدیان زمان و منافقین در حال شکل گیری است. به هوش باشیم.

عامل قیام کربلا، شناساندن حق امام به مردم بود

والی مدینه دستور داشت از امام حسین علیه السلام بیعیت بگیرد، و در صورت ممانعت ایشان را به قتل برساند. اما با هوشیاری و آمادگی امام و جوانان بنی هاشم، نتوانست به مقصد خود برسد. مسئله اول امام حسین علیه السلام بیعت نکردن مردم با یزید بود، و مسئله دوم عدم بیعت مرد با امام حسین علیه السلام. آنچه عاشورا را بپا کرد، مورد دوم بود. امروز اگر ما بگوییم استکبار را نمی پذیریم، برای ظهور کافی نیست. باید لوازم و شرایط حکومت امام زمان ارواحنا فداه را هم برپا کنیم.

امام حسین علیه السلام به حاکم مدینه فرمود: ایها الامیر انا اهل بیت النبوه و معدن الرساله و مختلف الملائکه بنا فتح الله بنا ختم الله. همه چیز بسته به امر ما اهلبیت است. وَ يَزِيدُ رَجُلٌ فَاسِقٌ شَارِبُ الْخَمْرِ قَاتِلُ النَّفْسِ الْمُحَرَّمَةِ مُعْلِنٌ بِالْفِسْقِ وَ مِثْلِي لَا يُبَايِعُ مِثْلَهُ. فرمود مثل من با مثل یزید بیعت نمیکند. وَ لَكِنْ نُصْبِحُ وَ تُصْبِحُونَ وَ نَنْظُرُ وَ تَنْظُرُونَ أَيُّنَا أَحَقُ‏ بِالْبَيْعَةِ وَ الْخِلَافَةِ ثُمَّ خَرَجَ. فرمود تا صبح صبر کن تا مشخص شود آیا این حق من است که همه با من بیعت کنند یا یزید؟ سپس امام از دارالخلافه خارج شد.

ما فقط بخاطر این محرم عزاداری میکنیم که امام حسین علیه السلام بین دو نهر آب لب تشنه کشته شد؟ خیلی ها در طول تاریخ به طرز فجیعی کشته شدند. آنچه باعث خروج و قیام امام حسین علیه السلام شد، شناساندن حق امام برای بیعت همه عالم بود. شناساندن این حق امام به مردم، عامل قیام امام و حرکت امام بسمت کوفه بود. هرچند به ظاهر این قیام پیروز نشد و امام و یارانش در این راه کشته شدند.

باید زمینه حاکمیت امام حق را در جهان ایجاد کنیم

امام حسین علیه السلام قیام کرد تا یک اصل در جامعه جا بیفتد: همیشه باید حق امام جامعه را استیفا کنیم، حتی اگر در این راه جانمان را بدهیم. اگر حسین بن علی علیهما السلام هم باشیم، باید در این راه جان بدهیم. وَ اسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِیعُوهُ. برای این که جامعه بداند از چه کسی باید فرمان ببرد، باید قیام کنیم.

در طول این چهل سال انقلاب اسلامی در هر دوره ای تمایل به مذاکره و صلح بوده، از سوی جریانها و احزاب و گروههای مختلف. اما رهبرانقلاب همیشه در برابر این خواسته مقاومت کرده اند،‌ به استناد دستورات الهی: فَلا تَهِنوا وَتَدعوا إِلَى السَّلمِ وَأَنتُمُ الأَعلَونَ(محمد ۳۵). این مسئله که نباید با استکبار کنار بیاییم،‌ در کشور ما حل شده است. اما قدم بعدی که باید برداریم این است که زمینه حاکمیت امام حق را در جهان ایجاد کنیم. پس از نفی حاکمیت کفر، زمینه پذیرش اوامر امام حق در جهان لازم است.

عامل اصلی شهادت ائمه توسط حکام جور، خوف آنها از قیام و فریاد حق طلبی ائمه بوده. پرچم حق را بلند نکرده، ایشان را به شهادت میرساندند. داستان کربلا بازهم تکرار شد. بحث سر احقاق حق امام است. امام حسین علیه السلام خودش امام بود، اما برای احقاق این حق، قیام کرد. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ(توبه ۱۱۹). امام فرمود: لکم فیّ اسوة. امام حسین علیه السلام حق امام را مطالبه کرد. این برای همه ما الگوست.

کربلایی شدن یعنی شناختن و احقاق حق امام

امام حسین علیه السلام اگر هدفش صرفا نپذیرفتن حاکمیت یزید بود، نیاز به قیام و حرکت نداشت. در همان مدینه مقاومت میکرد و والی مدینه هم دستور به کشتن ایشان را داشت. اما امام قیام کرد تا مشخص شود چه کسی احق بر خلافت است؟‌ یزید یا امام حسین علیه السلام. باید برای همه مشخص شود آنکه حق حاکمیت دارد حسین بن علی علیهما السلام است. باید قیام کند و امر به معروف و نهی از منکر کند: أن آمر بالمعروف و الناهی عن المنکر. کربلایی شدن یعنی شناختن حق امام، و احقاق این حق.

اگر این اصل را عمیق نفهمیم، مثل امام حسین علیه السلام برای برپایی حاکمیت حق قیام و تلاش نخواهیم کرد. ما یکبار با انقلاب اسلامی حاکمیت یزید زمان را نفی کردیم، اما هنوز حاکمیت الهی را در دنیا برپا نکرده ایم. لذا رهبرانقلاب بیانیه گام دوم انقلاب را نقشه راه ما قرار دادند.

مسلم بن عقیل فقط برای نفی حاکمیت یزید به کوفه نرفت. کوفیان به امام نامه نوشتند که ما پای امر شما می ایستیم. مسلم برای برقراری حاکمیت امام در کوفه راهی این شهر شد. فریاد حقانیت امام را سر داد. خیانت کوفیان یعنی اینکه حتی در مرحله اثبات حاکمیت امام جامعه امکان خیانت وجد دارد! همه ما استعداد کوفی شدن را داریم! باید در این مسیر ثابت قدم بمانیم. امان از انحراف در جبهه انقلابی ها. مسلم بن عقیل با شهادتش مقابل این انحراف در جبهه انقلابی ایستاد.