خدیجه کبری(س) غرق در ثروت بود، اما تعلق به دنیا نداشت

همزمان با وفات ام المومنین حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها جلسه دهم مراسم ماه مبارک رمضان هیئت محبین اهلبیت(ع) دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ۹۹ بصورت مجازی در مقتل الشهدای فاطمیه سلام الله علیها قم با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان برگزار شد.

احترام به والدین قرین عبودیت خدا

نعمت پدرومادر و نعمت خانواده خوب نعمتی بسیار مهم است. امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق نسبت به حقوق فرزند بر پدرومادر مطالب مهمی بیان فرموده اند. اگر ارتباط پدرومادر با فرزند ارتباطی عمیق و محکم نباشد، این حقوق قابلیت عملی شدن نخواهند داشت.

یکی از این حقوق مودب شدن فرزند به آداب اسلامی است. دومین حق این است که والدین خدا و راه رسیدن به خدا را به فرزند نشان دهند، و او را در راه رسیدن به این مقصد عظیم همراهی کنند. وقتی حقوق اولیه فرزند رعایت نشود، این حقوق متعالی هم به طریق اولی رعایت نخواهد شد.

وَ قَضي‏ رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَريماً(اسراء 23). این آیه خیلی روشن است. نیاز به تفسیر هم ندارد. خداوند مقدر کرده که جز او را بنده نباشیم، و به پدرومادر احسان کنیم. در کنار بندگی خدا، احسان به والدین آمده. احسان فراتر از رفتار منصفانه و عادلانه است. وقتی یکی از والدین یا هردو به سن پیری رسیدند، مراقب باشیم حتی کوچکترین بدرفتاری را با آنها نداشته باشیم. امام صادق علیه السلام میفرماید پایین تر از «اف» نداریم، و الا خداوند بیان میفرمود.

خداوند میفرماید نکند کسی از شما با پدرومادرش بلند صحبت کند یا فریاد بر سر آنها بزند. وقتی با پدرومادر صحبت میکنی، بزرگوارانه با آنها صحبت کن. رفاقت و محبت جای خود، اما احترام والدین باید حفظ شود. شأن آنها را باید رعایت کنیم.

خدمت به پدرومادر فرصتی بی بدیل

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا(اسراء ۲۴). میفرماید بال تواضع و خشوعت را زیر قدم پدر و مادرت بگشای. نکند جایگاه و قدرت و جوانی و فهم و سواد یا هر توانمندی دیگری که داری را به رخ پدرومادرت بکشی. خدای متعال حتی نسبت به ائمه و انبیاء اینگونه سفارش نمیکند. دستور به اطاعت و محبت نسبت به اهلبیت هست، اما تعبیر بال تواضع گشودن و کریمانه برخورد کردن مخصوص پدرومادر است.

در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام در باب وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً میفرماید:‌ الْإِحْسَانُ أَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُمَا وَ أَنْ لَا تُكَلِّفَهُمَا أَنْ يَسْأَلَاكَ شَيْئاً مِمَّا يَحْتَاجَانِ إِلَيْهِ وَ إِنْ كَانَا مُسْتَغْنِيَيْنِ. طوری با پدرومادرت باید رفتار کنی که پدرومادر حاجاتشان را به زبان نیاورند. شخصی نزد رسول خدا صلی الله علیه وآله آمد و گفت من هر گناهی که فکرش را بکنید انجام داده ام. پیامبراسلام صلی الله علیه وآله فرمود تا میتوانی به پدرومادرت خدمت کن. کسیکه هر گناهی را انجام داده، راه توبه و برگشت و جبران گناهان گذشته اش خدمت به پدرومادر است. همه آلودگیهای گذشته با خدمت به والدین از بین میرود. میفرماید کاری نکن که پدرومادر مجبور شوند به تو نیازهایشان را بگویند. این برخورد کریمانه نیست.

امام رضا علیه السلام فرمود: إنَّ اللّه َ عَزَّوَجلَّ أمَرَ بِالشُّكرِ لَهُ و لِلوالِدَينِ فَمَن لم يَشكُر والِدَيِهِ لَم يَشكُرِ اللّه َ. کسیکه شکر نعمت پدرومادر را بجا نیاورد، شکر خدا را بجا نیاورده. شکر پدرومادر اطاعت و اجابت و احسان به آنهاست.

امام باقر علیه السلام هم فرمود: ثَلَاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ فِيهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ الْوَالِدَيْنِ بَرَّيْنِ كَانَا أَوْ فَاجِرَيْنِ وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِر. سه چیز را خداوند رخصتی در آنها قرار داده: اول بازگردان امانت، چه صاحبش نیکوکار باشد یا فاجر. دوم عهد و پیمان است که باید به آن عمل کرد، چه طرف مقابلت انسان خوبی باشد یا نه. و سوم احسان به پدرومادر است، چه نیکوکار باشند چه نباشند. خداوند به هیچکس اجازه نداده به پدرومادرشان ظلم کنند. خیلی اوقات وقتی به فرزند میگویی چرا خلاف نظر پدرومادرت عمل کردی، میگوید آنها این حق را نداشتند. اگر هم حق نداشته باشند، باید اطاعتشان کنی؛ مگر اینکه امر به گناه کنند.

خدیجه کبری(س) غرق در ثروت بود، اما تعلق به دنیا نداشت

حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها ام المومنین حق عظیمی به گردن همه ما شیعیان دارند. ایشان بخاطر شدت صدمات روحی و جسمی که در همراهی پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله دیدند از دنیا رفتند. ابتدای دوران رسالت در مکه، در دوران هجرت و سختیها و شعب ابی طالب، حضرت خدیجه سلام الله علیها با تمام قوا پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله را همراهی کردند؛ و در نهایت هم در این را به شهادت رسیدند: مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً. حضرت خدیجه سلام الله علیها مصداق بارز و تام این حدیث است.

بعد از اینکه پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله یک یک احکام و قواعد اسلام را به حضرت خدیجه سلام الله علیه بیان کردند، حضرت پاسخ دادند: قالت نعم آمنت و صدقت و رضیت و سلمت. اقرار ایشان به اسلام یک اقرار و ایمان کامل است. عرضه داشت ایمان آوردم، و تصدیق کردم؛ یعنی قلبا ایمان آوردم، چون احکام اسلام درست است. عیار ایمان هر شخص در این تصدیق است. زمان صدراسلام هم مردم ایمان داشتند، اما تصدیق نکردند؛ تسلیم نشدند. ایمان آوردن ساده تر است از تصدیق. تصدیق به قلب انسان برمیگردد. باید ببینیم قلبا اسلام را پذیرفته ایم یا نه.

در جزیره العرب زنی به ثروتمندی حضرت خدیجه سلام الله علیها نمی رسید. ایشان در زندگی به هرچه که میخواست میتوانست برسد. قاعدتا این توانمندی مادی باید حضرت را از یاد خدا غافل میکرد، اما نکرد. چه قلبی داشت خدیجه کبری سلام الله عیها و این دل را چگونه حفظ کرد. غرق در دنیا بود، اما تعلق به دنیا نداشت؛ که اگر حب دنیا در قلب او بود، نمیتوانست انقدر راحت دنیایش را فدای همراهی پیامبر صلی الله علیه وآله و یاری اسلام کند.

پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله به خدیجه فرمود با امیرالمومنین علیه السلام هم بیعت کن. خدیجه کبری سلام الله علیها عرض کرد آمنت و صدقت و رضیت و سلمت. هم تصدیق میکنم، هم راضی ام، هم تسلیمم. واقعا هم رضایتش را به تمام معنا نشان داد. ذره ای اظهار گله مندی یا نارضایتی از حضرت خدیجه سلام الله علیها سراغ نداریم. عظمت مادران شهدا را وقتی میشود فهمید که در ملاقات بدن پاره پاره فرزندانشان سربلند میکنند و میگویند خدایا راضی ام به رضای تو. هر پدرومادری نمیتواند پدرومادر شهید شود. فرزند شهید داشتن یک مقام بالا و یک امتحان دشوار است. خدیجه کبری سلام الله علیها بمعنای واقعی کلمه تسلیم امر خدا و رسولش بود. اگر ایشان ایمان عمیق نداشتند،‌ نمیتوانستند آن شرایط سخت را تحمل کنند.

طراحی دقیق برای تعطیلی اجتماعات دینی

دقیق طراحی کرده اند تا اجتماعات دینی کلا از بین برود. فکر میکنید این یک طراحی نیست؟ تناقض را ببینید؛ مسئولین میگویند شرایط ویروس اینگونه است که هر چهار روز شرایط شهرها را بررسی میکنیم؛ چون هیچ اطلاعی از وضعیت این ویروس نداریم. با این بررسی وضعیت شهرها مشخص میشود. دو روز از این حرف نگذشته، میگویند حرمها تا آخرت ماه رمضان تعطیل است. شما که گفتید اطلاعی از وضعیت ویروس ندارید و هر چهار روز باید بررسی کنید؟ از آنطرف میگویید ممکن است پاییز دوباره ویروس هجمه شدیدی داشته باشد. بالاخره شما این ویروس را شناخته اید یا نه؟!

رییس جمهور میگوید شنبه همه چیز درست میشود. بعد به روی مبارکشان هم نمی آورند که چنین حرفی زده اند، و باید پاسخ افکار عمومی را بدهند! آدم احساس میکند ایشان یک جنگ تمام عیار روانی را دارد مدیریت میکند. مسجدی که ۲۰ نمازگزار دارد تعطیل است، اما اجتماعات دیگر که خیلی شلوغ تر هستند باز و آزاد است.

دارالسلام آرزوی تمام انبیاء و شهدا

خدیجه کبری سلام الله علیها لحظات آخر خطاب به پیامبراسلام صلی الله علیه وآله اینگونه عرضه میدارد: از شما درخواست میکنم روز قیامت هم مرا دوست داشته باشید، و من را نزد خدای متعال شفاعت کنید، تا من هم به دارالسلام نزد شما مشرف شوم. خدیجه کبری سلام الله علیها میداند دارالسلام چه خبر است.

روزی حضرت زهرا سلام الله علیها مشغول عبادت بودند. پس از اتمام نماز، رسول خدا صلی الله علیه وآله خطاب به ایشان فرمود از خدا چه خواستی؟ حضرت زهرا سلام الله علیها پاسخ داد شَغَلَنی عَن مسَئَلَتِهِ لَذَّةُ خِدمَتِهِ. لذت عبادت مرا از دعا و مطالبه بازداشته بود. لا حَاجَة لِي غَيْرُ النَّظَرِ إِلَى وَجْهِهِ الْكَرِيمِ فِي دَارِ السَّلَامِ. دارالسلام کجاست که زهرای اطهر سلام الله علیها درخواست دارالسلام یعنی جایگاه شهدا را از خداوند دارد؟

خدیجه کبری سلام الله علیها عرضه داشت اگر در حق تو کوتاهی کردم مرا ببخش. خیلی باید مرا ببخشی. لحظه آخر دختر چهارساله اش فاطمه را به پیغمبر سپرد. تمام درخواست خدیجه کبری سلام الله علیها هنگام جان دادن، بخشش و سفارش دخترش زهراست.