ماه رمضان قدرت ساز است

جلسه دوم مراسم ماه مبارک رمضان هیئت محبین اهلبیت(ع) یکشنبه ۷ اردیبهشت ۹۹ بصورت مجازی در مقتل الشهدای فاطمیه سلام الله علیها قم با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان برگزار شد.

قرآن دستورالعمل سعادت بشر

بحث قدرت ارتباط مستقیم با ماه رمضان دارد. اشارات رهبرانقلاب کوتاه اما دقیق وتعیین کننده بود. از آیات کریمه قرآن ایشان بهره جستند و بحثشان را پیرامون این آیات ارائه کردند. اینکه سبک و منطق زندگی ما سبک و منطق قرآن شود، و اینکه در جوامع بشری در زمینه حاکمیت باید نگاه قرآنی باشد تا برون رفت از همه مشکلات ایجاد شود.

ایشان آیه بسیار کلیدی و مهمی را تلاوت کردند: يَهْدي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ(مائده ۱۶). اقتضای حاکمیت و مدیریت جامعه اسلامی این است که جامعه را از هر حیث هدایت کند بسمت سلامت. سلامت روح، جسم، روش،‌ سیاست، و ‌حوزه های مختلف فردی و اجتماعی. این آیه اشاره دارد به اینکه دستورات قرآن قواعد و ضوابط مدیریت جامعه است. خدای متعال رسولش را برای اصلی تری مأموریت فرستاد: هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدي‏ وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَي الدِّينِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ(صف ۹). بناست رسول خدا صلی الله علیه وآله نوع بشر را نجات دهد: کُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللَّه(آل عمران ۱۱۰). رسول خدا صلی الله علیه وآله بناست این کار را به سرانجام برساند. هرچه ۱۲۴ هزار پیغمبر داشتند، رسول خدا صلی الله علیه وآله همه آنها را داراست. در این مسیر، قرآن دستورالعملهای الهی برای مدیریت نوع بشر است. البته همه انسانها از کتاب و قانون خدا تبعیت نمیکنند: هُدًى لِلْمُتَّقِينَ. اهل تقوا از قرآن اطاعت میکنند و به هدایت میرسند. تقوا در این آیات بیشتر ناظر بر تقوای اجتماعی و سیاسی است.

قرآن کریم میفرماید اگر شما خواست خدا را در اطاعت از ولی امر در زمانهای مختلف اطاعت کردید، رستگار میشوید. مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ. اگر شما تقوای الهی را رعایت کردید، ‌مسیرهای سلامت برای شما آشکار میشود: قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ. در ماه رمضان که ماه قرآن است: شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ(بقره ۱۸۵). آنچه از همه مهتر است این است که این قرآن برای سعادت نوع بشر است.

قرآن و اهلبیت جدانشدنی هستند

در تلویزیون یک کارشناس قرآنی بحثی داشت با این مضمون که در جامعه دینی ما به مجالس هیئتها و عزاداری ها بخوبی پرداخته میشود، ‌اما به مجالس قرآنی آنطور که باید پرداخته نمیشود. این بزرگوار جلسات تفسیر قرآن را در کنار و مقابل جلسات هیئت قرار داده است. اگر این عزیز بیشتر در جلسات هیئت شرکت کنند، می بینند که هیئت های ما با سرمایه قرآن است که دور اهلبیت جمع میشوند. اگر ما به اهلبیت میپردازیم درواقع داریم به قرآن می پردازیم:‌ لَنْ يَفْتَرِقَا. نمیشود معارف اهلبیت را بیان کنیم،‌ اما به قرآن اشاره نکنیم. خود ائمه علیهم السلام در بسیاری از موارد از قرآن استفاده میکردند. هیئت محلی است برای ارائه همه معارف؛ هم معارف قرآنی و هم نظرات و بیانات اهلبیت در تفسیر قرآن. قرآن روح جلسات و حقیقت جلسات هیئت است. خود اهلبیت ما را به قرآن هدایت کرده اند.

يا أَهْلَ الْکِتابِ قَدْ جاءَکُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَکُمْ کَثيراً مِمَّا کُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْکِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ کَثيرٍ قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ کِتابٌ مُبينٌ(مائده ۱۵). در این آیه صراط مستقیم یعنی ائمه معصومین علیهم السلام. ائمه بوسیله قرآن انسانها را به صراط مستقیم و مقصد هدایت میکنند. خداوند هم کتاب نور را برای هدایت نازل کرد و هم عترت را راهنمای بشریت در این مسیر قرار داد.

يَهْدي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَهُ سُبُلَ السَّلامِ. این قرآن بهمراه اهلبیت همه انسانها را به مسیرهای سلامت هدایت میکنند، بوسیله قواعد و برنامه های سعادت. خاصیت قرآن و اهلبیت این است. بوسیله این هدایتها انسانها از ظلمت خارج و به نور وارد میشوند. این یعنی اقامه صلاه و اقامه ذکر. ولایت جامعه را از ظلمت خارج و به نور میرساند. امام هادی علیه السلام در زیارت جامعه به زیبایی میفرمایند: إلَى اللّهِ تَدْعُون وَ عَلَيْهِ تَدُلُّونَ. دعوت به خدا و راهنمایی تا رسیدن به مقصد الهی کار اهلبیت است.

وَ يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَي النُّورِ بِإِذْنِهِ وَ يَهْديهِمْ إِلي‏ صِراطٍ مُسْتَقيمٍ(مائده 16). اگر پیغمبر خدا هم بخواهد کاری انجام دهد، تا خدا نخواهد امکانپذیر نخواهد بود. دچار عجب و غرور نباید بشویم. خدا هدایت گر است نه ما.

مساجد تعطیل شد، هدایت که تعطیل بردار نیست!

حرمها و مساجد ما بخاطر وضعیت کرونا راحت ترین راه یعنی تعطیلی را انتخاب کردند، بدون تأمل و تفکر برای یافتن راه حلی بهتر. بله، در نهایت اطاعت از دستور رهبرانقلاب بود و درست هم بود؛ اما جاذبه و نورانیت فضای مسجد و حرم و رفت و آمد مومنین و ملائکه به این مکانها چیز دیگری است. پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله فرمود: فأتوهم و زوروهم. رفت و آمد مومنین به این اماکن مقدس موضوع است.

امروز اخبار اعلام کرد مناطق کشور به سه دسته سفید و زرد و قرمز تقسیم میشود، و پس از بررسی، در مناطق سفید مساجد و اماکن مذهبی با رعایت پروتکل ها بازگشایی میشوند. هر چهار روز یکبار هم شهرها وضعیتشان بررسی میشود. اما همین امروز در کنار این اعلام، معاون استاندار قم گفت تا پایان ماه رمضان درب حرمها بازگشایی نمیشود. حرف خودتان را که نقض کردید! ما که از این رفتارهای دولتی ها چیزی نفهمیدیم! ‌در یک روز، دو حرف متفاوت از یک مرجع.

اما گله ما از جای دیگریست. درب مساجد بسته شد، اما بعضی مساجد در شهرهای مختلف حتی اذان هم پخش نمیکنند. فرصت ارتباط امام جماعت با مردم هم قطع شده. مسجد تعطیل شده، هدایت که تعطیل بردار نیست! یعنی شیطان و نفس هم بخاطر کرونا قرنطینه شده اند؟! گمراهی در کمین انسانها نیست؟ کسی نیاز به تذکر و تأمل و صفای باطنی ندارد؟ اهل مسجد خودشان را به تعطیلی و مرخصی فرستاده اند. در سالهای گذشته در جمعی در محضر رهبرانقلاب بودیم، ایشان گفتند به طلبه ها بگویید باید پیمبری کنند. پیامبر که هیچگاه هدایت را تعطیل نکرد.

گروههای جهادی با کار و تلاش و مجاهدت و رزمایش مومنانه شان روح معنویت را در جامعه زنده نگه داشتند. اما تکلیف ائمه جمعه و اساتید حوزه رفع نمیشود. باید با جوانان و مردم ارتباط داشته باشند.

ماه رمضان قدرت ساز است

وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ(انفال ۶۰). اگر بخواهیم از مشکلات خارج شویم راهش قدرت یافتن است. اتفاقا خود ماه رمضان قدرت ساز و قوی کننده و مقاوم کننده است. ماه رمضان تجلی صبر و استفامت است. همین صبر به ما قدرت میدهد. باز برگردیم به قرآن: يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَيْکُمُ الصِّيامُ کَما کُتِبَ عَلَي الَّذينَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ(بقره ۱۸۳). میفرماید روزه را مثل امتهای گذشته بر شما واجب کردم، بلکه متقی شوید. توقع و خواست خدای متعال در ماه رمضان از ما تقواست. خروجی ماه رمضان بناست تقوا باشد. یعنی هدف از روزه تقواست. به یاد گرسنگان افتادن هم یک استفاده از ماه رمضان است،‌ اما علت اصلی روزه داری این نیست؛ هدف اصلی رسیدن به تقواست.

اگر آدم و حوا قدرت لازم را داشتند، در برابر وسوسه شیطان ایستادگی میکردند. لذا روزه گرفتن بر ابنای آدم تا قیامت واجب شد، تا این قدرت مقابله با وسوسه شیطان و هوای نفس را بدست آوردند. تقوا خودش باعث قوت میشود. پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله فرمود: مَن اتّـقی الله عاش قَویّاً وَ سار فِی بِلاد عَدُوِّه آمِناً. هرکس تقوا داشت زندگی قدرتمندانه ای خواهد داشت، حتی اگر در سرزمین دشمن زندگی کند امنیت خواهد داشت. هدف اصلی ماه رمضان قدرتمند کردن انسان است.

کاش علوم طب سنتی و اسلامی از کودکی در دروس مدارس ما قرار بگیرد. آثار و برکات روزه در طب اسلامی بیان شده. انسان در اواخر ماه رمضان یک احساس سبکی و احساس نیرو و انگیزه درونی پیدا میکند. روزه آثار جسمی دارد که در دهه آخر خودش را بهتر نشان میدهد. اثر جسمی روزه انقدر دقیق و ظریف است. با چه افطار کنیم، سحر چه بخوریم، و... حالا ببینید اثر معنوی و حقیقی روزه چیست؟ روزه باعث میشود انسان قوی زندگی کند. انسان متقی انسان قوی است.

مَنْ أَطَاعَ اَللَّهَ عَزَّ وَ قَوِيَ. کسیکه اهل اطاعت و تقوا شد، عزیز و قوی میشود. ماه رمضان کارگاه و عرصه ای است برای قدرتمند شدن. اگر با این نگاه به استقبال ماه رمضان برویم، از دستورات خدا در این ماه استقبال میکنیم. یکی از مظاهر قدرت مومنین، شب زنده داری و کار و تلاش روزانه است. انسان قدرتمند اهل شب زنده داری و قیام است.