جهاد اخلاقی و معنوی لازمه دینداری

مراسم عزداری روز پنجم محرم ۹۸ هیئت محبین اهلبیت(ع) قم با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان پنجشنبه ۱۴ شهریور ۹۸ در سالن ورزشی شهید لطفی نیاسر برگزار شد.

محبت امام حسین(ع) وسیله است نه هدف

محبت امام حسین(ع) سرمایه ای است که خدای متعال به ما هدیه داده. باید از این سرمایه استفاده کنیم و در جهت احیای خون سیدالشهدا(ع) حرکت کنیم. امام حسین(ع) اگر در کربلا کشته نمیشد، بازهم ما شیعیان به ایشان محبت داشتیم، مثل محبتی که به سایر ائمه اطهار(ع) داریم.

ما بوسیله عاشورا میخواهیم خدا را ببینیم، نه اینکه در جلسات روضه خدا به حاشیه برود:‌ إلی الله تدعون. تا خدا را درست نبینیم، زوایای واقعه کربلا درست شناخته نمیشود. اَلا تَرَوْنَ اَنَّ الْحَقَّ لايُعْمَلُ بِهِ، وَ اَنَّ الْباطِلَ لايُتَناهي عَنْهُ، لِيَرْغَبَ الْمُؤْمِنُ في لِقاءِ اللَّهِ مُحِقّاً. کربلا همه اش خدا و دستور و خواسته خداست. کربلا جز جلب رضایت خدای متعال نیست. أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً. برای جلب محبت و رضایت خدا امام حسین(ع) را دوست بداریم. این مطلب در گفتمان ما حسینی ها آنطور که باید جا نیفتاده.

امام حسین(ع) برای آرام کردن عبدالله در گودی قتلگاه فرمود همه این سختی ها را به حساب خدا بگذار. آنچه که قبل از شهادت میتواند عبدالله را آرام کند و در برابر سختیها صبر کند، خداست. فرمود فرزند برادرم این را از طرف خداوند خیر بدان و بحساب خدا بگذار.

ما بخاطر محبت در خیمه اباعبدالله(ع) جمع شده ایم. بعد از آن باید راه امام حسین(ع) را ادامه دهیم، مطالبه خون امام را داشته باشیم و از حق غصب شده ایشان احقاق حق کنیم. امام حسین(ع) چرا و توسط چه کسانی کشته شد؟ از کنار این موضوع نمیتوانیم بی تفاوت عبور کنیم و بگذریم.

مشکلات اخلاقی جریانهای ارزشی ما

علمای زمان امام حسین(ع) اگر حرکت و قیام میکردند و حرف سیدالشهدا(ع) را اطاعت میکردند، کار به عاشورا و کربلا نمیرسید. المسلوبون تلك المنزله و ما سلبتم ذلك الا بتفرقكم عن الحق واختلافكم في السنه بعد البينه الواضحه. شما علما حق را از امام حق سلب کردید، چون از حق جدا و به باطل متصلید. عده ای گفتید دوران رسول الله(ص) گذشته و جامعه باید به روش دیگری اداره شود. اختلاف کردید که انقلابی و مجاهدانه زندگی کنید مثل پیغمبر(ص)، یا غیرانقلابی و غیرمجاهدانه زندگی کنید. سرآغاز نابسامانی شما از اینجاست.

تخلق به اخلاق اسلامی بدون مبارزه و مجاهده صورت نمی گیرد. بدون تخلق به اخلاق اسلامی هم نمیشود برای دین خدا کار کرد و موثر واقع شد. الان جریان اصلاحات باز جمع شده اند تا نقشه بکشند مردم را از چیزی بترسانند، تا دوباره به اینها رأی دهند. اینجا وظیفه ماست که مردم را متخلق به اخلاق الهی کنیم، تا از هر چیز بی ارزشی نترسند. یکی از مسئولین ماشین سازی فرانسه گفته «مردم ایران احمقند، هرچه خودرو را گران کنید بیشتر میخرند! به کیفیت هم کاری ندارند». اگر مردم را اینطور ترسو بار بیاورید، راحت میشود به آنها تسلط پیدا کرد.

وقتی از اخلاق حرف میزنیم، فقط ادب را نمیگوییم. اخلاق یعنی تمام خصوصیات شخص. فکر و روحیات و رفتار و پندار و سایر خصوصیات. نزدیک چهل سال است برخی میگویند انقلابی گری کافیست، باید مذاکره کنیم. پس از تجربه برجام هنوز هم دست بردار نیستند. رییس جمهور آمریکا را تقبیح و تهدید میکند، اما باز میگوید اگر منفعت مردم اقتضا کند با هرکسی می نشینم و مذاکره میکنم. این یک روحیه است، که به اخلاق فرد برمیگردد. تغییر خلقیات کار سختی است. چهل سال است میگوید باید آمریکا را بپذیریم و با او کنار بیاییم، چون دارای قدرت است. به کربلا هم که نگاه میکند میگوید امام حسین(ع) برای مذاکره با عمرسعد سخن گفت.

امام صادق(ع) در مورد پیغمبراکرم(ص) که همه وجودش خدایی بود و در اوج قله معنویت و اخلاق قرار داشت، فرمود: خدا پیغمبر کامل را چهل سال به آداب الهی تأدیب و تربیت کرد، سپس فرمود إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظيمٍ. خیلی از مشکلات جامعه ما بخاطر مشکلات اخلاقی جریانهای ارزشی است. دم انتخابات بروید و اخلاقیات جریانهای ارزشی را ببینید. نمیتوانند به اتحاد برسند. این ربطی به فهم و شعور سیاسی ندارد، به خلقیات و روحیات و اخلاقیات برمیگردد. امام زمان(عج) ظهور نمیکنند، چون شیعیان هم دل نیستند. مشکل اساسی ظهور اخلاق شیعیان است. خداوند چهل سال رسولش را تربیت اخلاقی کرد، بعد او را به نبوت گمارد.

از دستگاههای نظارتی بخواهیم برای کاندیدهای انتخابات مختلف معیارهای اخلاقی در نظر بگیرند و تعیین کنند. میگویند نَخْشي‏ أَنْ تُصيبَنا دائِرَةٌ(مائده ۵۲). دو تابعیتی است، برای اینکه اگر زمانی حکومت برگشت، از کشور متواری شود. خودبینی و خودشیفتگی و تجمل گرایی همه به اخلاقیات افراد برمیگردد. امام حسین(ع) به عمرسعد فرمود من به تو ثروت و قدرت میدهم و امنیتت را تامین میکنم، سمت ما بیا. عمرسعد به یزید اعتماد کرد، اما به امام اعتماد نکرد. این ریشه در خلقیات دارد. انتم ابن حرب و اشیاعه تعتمدون و ایانا تخذلون. امام به کوفیان فرمود شما به یزید اعتماد کردید و ما را تنها گذاشتید. چه میشود که اعتماد انسان از ولی خدا سلب میشود؟ ریشه اش در اخلاقیات است. رهبرانقلاب گفتند بصیرت بازشدن چشم دل به حقایق است. بصیرت با آگاهی سیاسی بدست نمی آید.

سوءاستفاده اصلاحات از ضعفهای اخلاقی مردم

امام حسین(ع) خطاب به علمای جامعه فرمود: و لو صبرتم علي الاذي و تحملتم الموونه في ذات الله كانت امورالله عليكم ترد و عنكم تصدر. اگر شما در سختیها صبر کنید، امورات به شما باز میگردد. کسیکه صبر ندارد مشکل اخلاقی دارد. جهاد اخلاقی و معنوی لازمه دینداری است. ما از کوچکترین موارد اخلاقی فردی مان نباید عبور کنیم؛ باید ایرادهای اخلاقی مان را شناسایی و درمان کنیم. اگر متخلق به اخلاق الهی نشویم، و در مسئولیتی قرار بگیریم، به اسلام و انقلاب ضربه خواهیم زد، کما اینکه برخی مسئولین ضربه زده و میزنند.

تا اخلاقیات جامعه اسلامی اصلاح نشود، حضرت بقیه الله(عج) تشریف نخواهند آورد. اینکه میگوییم راه شهدا را باید ادامه دهیم، این یک حرف تبلیغی نیست. تا اخلاقیات ما درست نشود، خبری از ظهور نیست. اگر جوانهای دهه شصت و هفتاد همه مثل رزمندگان متخلق به اخلاق الهی میشدند، کار تا الان تمام شده بود. محوری ترین و استراتژیک ترین طرح عملیاتی، تغییر و اصلاح خلقیات و روحیات است. بعد از جنگ عده قلیل جریان اصلاحات بر مدیریت جامعه سیطره پیدا کردند. اینها در اقلیت بودند. اینکه رهبرانقلاب به جوانان تاکید میکنند ایمان و معنویتتان را عمیق کنید، به این خاطر است.

الان اصلاحات میگوید مدلی دیگر برای ترساندن مردم طراحی کنیم تا دوباره رأی بیاوریم. این یعنی سوءاستفاده از ضعفهای اخلاقی مردم. این یعنی هیئات و منبری های ما باید در این جبهه اخلاقی بیشتر بجنگند و تلاش کنند، تا مردم فریب بازی دلار و سکه و خودرو و سفرهای خارجی و... را نخورند. جامعه در اختیار شماست. جهاد اخلاقی و معنوی یک شوخی نیست. برای این جهاد در مسجد و هیئت و مجموعه مان برنامه بریزیم. رهبرانقلاب گفتند این جهاد نیازمند آموزش و تمرین است.

کم کاری ما در عرصه اخلاق و معنویت جامعه

اخلاق نیازمند جهاد است. اگر جامعه پرورش اخلاقی پیدا نکرده باشد، حرف امام حسین(ع) هم اثر نخواهد کرد. سلطهم علي ذلك فراركم من الموت و اعجابكم بالحياه التي هي مفارقتكم. میفرماید مشکل شما ترس از مرگ است. اگر جامعه ای ترس از مرگ داشت، آدم پستی مثل عبیدالله میتواند بوسیله خود مردم امام حسین(ع) را به قتل برساند. اگر رییس حکومت شرابخوار و زناکار و بوزینه باز باشد، امام حسین(ع) هم نمیتواند برای این جامعه کاری کند. چنین مردمی حقشان والیانی مثل یزید است.

همین الان هیئتهای عزاداری را ببینیم، در بخش اول جلسات که منبر و موعظه است، چقدر جوانان حضور دارند، و در بخش دوم که عزاداری و سینه زنی است چقدر؟ حتی کسیکه بخاطر امام حسین(ع) هیئت آمده، برای معرفت و اخلاق اهمیت کافی قائل نیست. رهبرانقلاب به مداحان گفتند شما که انقدر مرید دارید و جوانان به شما اقبال دارند، به جوانها بگویید موضوع خانواده را حل کنند. اخلاق در جامعه ما رها شده. در موضوع حجاب رهبرانقلاب یک تنه مقابل بدحجابی و بی حجابی ایستاده اند. سطح جامعه را ما با امربمعروف و نهی ازمنکر باید بالا ببریم. همدیگر و جامعه را به حال خود رها نکنیم. رهبرانقلاب گفتند چند دلقک در خیابان روسری ها را بر سر چوب میکنند. چرا جامعه به اینجا رسیده که چندنفر دلقک برای جامعه مشکل ایجاد کنند؟ این نشان از کم کاری ما در عرصه اخلاق و معنویت است.

در حوزه سیاست و اقتصاد هم عده ای دلقک جریان سازی میکنند. چالش ارز را چه کسانی ایجاد کردند؟ انسانهای حقیر پست. زمان پیغمبر(ص) هم همینطور شد که حسین بن علی(ع) به مسلخ رفت. جامعه اهل فضیلت نبودند، و بجای شهادت طلبی و جهاد، از مرگ فرار میکردند. خیلی ها در جامعه فقط نظاره گر اوضاع هستند؛ اهل فضیلت و اهل امربمعروف و نهی از منکر تربیت نشده اند. امام زمان(عج) سربازان متخلق و تربیت شده میخواهد.