هواپرستی نقطه مقابل عدالت ورزی

همزمان با سالروز آزادی خرمشهر مراسم احیای اولین شب قدر هیئت محبین اهلبیت(ع) جمعه ۳ خرداد ۹۸ با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان در سالن شهید لطفی نیاسر قم برگزار شد.

شب قدر شب ولایت است

لیالی مبارک قدر مستقیم با زندگی فردی و اجتماعی ما در ارتباط است. یک اتفاق هولناک و مصیبت عظیمی که در این شب رخ داد: تهدمت و الله ارکان الهدی. با ضربت خوردن امیرالمومنین(ع) ارکان هدایت منهدم شد. با این اتفاق تنها رکن هدایت آسیب ندید، بلکه ارکان هدایت منهدم شد و رشته اتصال مردم به خدا از هم گسست. آن هم در شب قدر و در مسجد کوفه. فقط حرمت امیرالمومنین(ع) نبود که شکسته شد، بلکه تمام ارکان هدایت و هر بابی از بابهای هدایت امت از هم گسست. اگر این اتفاق نیفتاده بود، شب قدر برای ما شب سرور و بهجت است. شبی که قرآن یکباره بر پیامبر گرامی اسلام نازل شد. شبی که فضیلتش از هزار ماه بالاتر است. اگر جریان نفاق این فتنه انگیزی را انجام نداده بود، شب قدر ما با شب غم ما توام نمیشد. اما در عین حال این غم چون تعظیم حرمت امیرالمومنین(ع) است، صاحب قدر و احترام است.

رسول خدا(ص) به امیرالمومنین(ع) فرمود: لَيْلَةَ الْقَدْرِ خُصِصْنَا بِبَرَكَتِهَا لَيْسَتْ لِغَيْرِنَا. شب قدر که در آن امر سال همه عالم تعیین و مقدر میشود، محض وجود امام و ولی خداست. تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ. ملائک وقتی شب قدر به زمین نزول میکنند، خود را به ساحت امام عصر(عج) عرضه میکنند. امروزه هم به محضر بقیه الله الاعظم(عج) میرسند. اگر بناست در این شب سرنوشت تمام هستی رقم بخورد، باید با اذن و اجازه و اشراف ولی حق باشد. شب قدر شب ولایت است.

امام صادق(ع): نه لایخفی علینا لیله القدر ان الملائکه یطیفون بنا فیها. شب قدر برای ما ائمه پنهان نیست. در این شب ملائکه دور ما میگردند. در روایتی هست ملائکه برای رسیدن محضر امام در شب قدر نوبت میگریند. در روایات هست شاید ملکی در تمام عمرش فقط یکبار موفق شود خدمت امام و ولی خدا برسد. این امر چه اتفاق مهمی برای اهل آسمانهاست. شب قدر در آسمانها غوغاست برای درک لحظه های این شب.

رسیدن به رضای الهی یعنی رسیدن به همه چیز

عَنِ النَّبِيِّ صلي الله عليه و آله قَالَ: قَالَ مُوسَى إِلَهِي أُرِيدُ قُرْبَكَ قَالَ قُرْبِي لِمَنِ اسْتَيْقَظَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ. قَالَ إِلَهِي أُرِيدُ رَحْمَتَكَ قَالَ رَحْمَتِي لِمَنْ رَحِمَ الْمَسَاكِينَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ. قَالَ إِلَهِي أُرِيدُ الْجَوَازَ عَلَى الصِّرَاطِ قَالَ ذَلِكَ لِمَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ لَيْلَةَ الْقَدْرِ. قَالَ إِلَهِي أُرِيدُ مِنْ أَشْجَارِ الْجَنَّةِ وَ ثِمَارِهَا قَالَ ذَلِكَ لِمَنْ سَبَّحَ تَسْبِيحَةً فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ. قَالَ إِلَهِي أُرِيدُ النَّجَاةَ مِنَ النَّارِ قَالَ ذَلِكَ لِمَنِ اسْتَغْفَرَ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ. قَالَ إِلَهِي أُرِيدُ رِضَاكَ قَالَ رِضَايَ لِمَنْ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ. رسیدن به رضای الهی یعنی رسیدن به همه چیز. شهدا برای جلب این رضایت الهی از همه چیزشان میگذرند. در روایات هست کسیکه بتواند خدا را از خودش راضی کند و راضی باشد به آنچه که خدا برایش مقدر کرده، مستجاب الدعوه میشود.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله لِأَصْحَابِهِ‏ آمِنُوا بِلَیْلَةِ الْقَدْرِ إِنَّهَا تَكُونُ- لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ لِوُلْدِهِ الْأَحَدَ عَشَرَ مِنْ بَعْدِی‏. شب قدر مختص امیرالمومنین(ع) و فرزندان ایشان است. رسول خدا(ص) خطاب به امیرالمومنین(ع) فرمود میدانی شب قدر چه شبی است؟ علی(ع) عرض کرد نه یا رسول الله. پیامبر(ص) فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدَّرَ فِيهَا مَا هُوَ كَائِنٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. زمانی که خداوند تصمیم گرفت تا روز قیامت چه کند، آن زمان شب قدر است. كَانَ فِيمَا قَدَّرَ عَزَّ وَ جَلَّ وَلَايَتُكَ وَ وَلَايَةُ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. ولایت علی(ع) و اولاد ایشان در شب قدر مقدر گردید.

مهمترین اتفاق شب قدر ایجاد ولایت رسول خدا(ص) و ائمه هدی(ع) ست. جامعه اسلامی به جایی میرسد که امیرالمومنین(ع) مثل امشبی بعد از نماز عشا در مسجد کوفه به نمازگزاران فرمودند امشب شب قدر است، بمانید احیا بگیریم، اما حتی یکنفر هم برای احیا در مسجد نماند. کسیکه شب قدر برای اوست. تمام ملائکه امشب نزد علی حبوط پیدا میکنند و سلام هی حتی مطلع الفجر. اما مومنین و شیعیان و همرزمان علی(ع) او را تنها گذاشتند. ببینید جامعه اسلامی به کجا رسیده. بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ(مومنون ۷۰). مردم کوفه علی(ع) را میشناختند، اما از ایشان خوششان نمی آمد.

مشکل مردم با علی(ع) عدالت محوری حضرت بود

اولین بحث بیانیه گام دوم انقلاب، ‌بحث جهاد معنوی، و اولین موضوع بحث اخلاص است. در روایات ما هم اولین و مهمترین مسئله در مباحث معنوی اخلاص است. یکی از هفت محور جهاد و مبارزه در بیانیه گام دوم انقلاب، مبارزه با فساد و برقراری عدالت است. یکی از مسائل محوری شخصیت علی(ع) که باعث شد امت پیامبر از ایشان صرف نظر کنند،‌ و منافقی چون ابن ملجم براحتی بتواند حضرت را در مسجد به شهادت برساند. وقتی کسی ایمان عمیقا به وجودش رسوخ نکرده باشد، میشود ابن ملجم، که با دیدن یک زن تمام ایمانش بر باد رفت.

امیرالمومنین(ع) پس از رسیدن به حکومت به والی یمن نامه نوشت، که اگر من را قبول داری مردم را جمع کن و از مردم بیعت بگیر. اگر بیعت کردند، چند نفر از سران آنها را نزد من بفرست برای بیعت. صد نفر انتخاب شدند، از این صد نفر هفتاد نفر انتخاب شدند، از این هفتاد نفر هم ده نفر برگزیده شدند و آمدند نزد امیرالمومنین(ع). از بین این ده نفر ابن ملجم به نیابت از تمام مردم یمن سخن گفت و با امیرالمومنین(ع) بیعت کرد، و چقدر هم زیبا سخن گفت. وقتی خودش را معرفی کرد، امیرالمومنین(ع) فرمود انا لله و انا الیه راجعون. ابن ملجم علت را که پرسید، حضرت فرمود تو روزی مرا خواهی کشت. ابن ملجم گفت من به هیچکس در عالم باندازه شما ایمان ندرام. حضرت فرمود تو یک دایه یهودی داشتی. وقتی گریه میکردی تو را میزد، و میگفت تو شقی تر از پی کننده از ناقه صالحی، تو وصی پیغمبر آخرالزمان را میکشی. ابن ملجم هم اینها را تایید کرد. در جنگها هم ابن ملجم خوب میجنگید، و حضرت هم بیشتر از بقیه از او قدردانی میکرد، و بیشتر از هرکسی به او محبت کرد. اما حرف دیگران در ابن ملجم اثر گذاشت و از ولایت علی(ع) برگشت.

ما اگر مشکلات معنوی جامعه مان را حل نکنیم، مشکل اقتصادی مان هم حل نمیشود، مشکل سیاسی مان هم حل نمیشود. در حکومت علی(ع) همین که حضرت شروع کرد بر اساس قانون الهی عمل کردن و بیت المال را به سویه تقسیم کردن، فاصله گرفتن ها و زاویه گرفتن ها شروع شد. قبل از علی(ع) همه بر اساس هوا و هوس حکومت میکردند. خیلی ها بواسطه حکومت اسلامی به دارایی و موقعیت هایی رسیده بودند. فرمود من حق را به حق دار برمیگردانم. قرآن میفرماید: جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ(توبه ۷۳). منافقین همان ناکثین و قاسطین و مارقین بودند، که علی(ع) بر اساس آیات قرآن با آنها جنگید، همانطور که رسول خدا(ص) با کفار و یهود جنگید.

فتنه دنیاطلبی یاران علی(ع)

مشکل اساسی حق گرایی امیرالمومنین(ع) بود. تا یک مشکل پیدا میشود، ‌عده ای میگویند رهبرانقلاب نمی تواند حکومت را پیش ببرد. چه میگویید؟ اسلام بعد از ۱۴۰۰ سال هنوز نتوانسته جهانی شود. مگر ائمه(ع) ضعف مدیریت داشتند؟ اینجا جایگاهی است که پای خیلی ها میلرزد. سابقین مجاهدین و انقلابی ها پایشان میلغزد. کمر امیرالمومنین(ع) را فتنه دنیاطلبی یارانش شکست. علی(ع) عَالِمٌ بِالسِّيَاسَةِ مُسْتَحِقٌّ لِلرِّئَاسَةِ. بود، اما نتوانست آنطور که میخواست حکومت کند. سطح امت باید بالا بیاید. همین امتی که خودش سراغ علی(ع) رفته، حال حاضر نیست عدالت علی(ع) را تحمل کند.

در دیدار رهبرانقلاب با جوانان، جوانی میگوید برجام متعلق به شماست. رهبرانقلاب گفتند شما هم چشم دارید و هم گوش دراید. نامه من را به دولت بخوانید. اگر دولت شروط ۹ گانه را رعایت نکرد و خلاف آن جهت گیری کرد، وظیفه رهبری نیست که برجام را میدانی پیگیری کند. واقعا شما تا حالا متوجه نشده اید که رهبرانقلاب در این مدت مذاکرات را چگونه مدیریت کرد؟ ما میگویم مراقب باشید مردم تحت فضاسازی های رسانه های غربی قرار نگیرند، اینجا نمایندگان جوانان دانشجوی ما خودشان تحت تاثیر قرار گرفته اند. کسی جلو انتقاد را نمیگیرد، اما باید بدانیم مقابل امام جامعه چطور باید انتقاد و رفتار کنیم. جایگاه را باید درک کنیم.

بعد از اینکه امیرالمومنین(ع) به شهادت رسید، بازهم امت اسلامی متنبه نشدند. حسن بن علی(ع) را هم تنها گذاشتند. سطح جامعه زمان علی(ع) در حدی بود که کسی مثل ابن ملجم امیرالمومنین(ع) را از اسلام گرفت. این جامعه لیاقتش معاویه است. جامعه ای که همه مسلمانند و حق را میشناسند، سالها برای این حق جنگیده اند، سنگین ترین هزینه ها را هم برای این حق داده اند. ولی وقتی جامعه ای عدالت را نخواست، به اینجا میرسد. این مردم علی(ع) را حاکم بر امور میکنند که حقشان را که فکر میکنند از آنها سلب شده بگیرد. اما وقتی که می بینند علی(ع) بین هیچکس فرق نمیگذارد، حق را بر نمی تابد.

هواپرستی نقطه مقابل عدالت ورزی

مسئله حقوق نجومی بگیران هنوز هم حل نشده. میگوید شأن من است که ۲۰۰ میلیون بگیرم. چه شأنی؟‌ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ(حجرات ۱۳). رهبرنقلاب گرفتند در عدالت خیلی پیش رفته ایم اما هنوز تا مقصد خیلی راه داریم. ما هیچ دولتی را ندیدیم که برای مبارزه با فساد عزمی جدی داشته باشد. يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلي‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوي‏(مائده ۸). اگر عدالت داشته باشیم شأن پیدا میکنیم، نه اینکه عدالت را زیرپا بگذاریم تا شأن پیدا کنیم.

یک شهرک صنعتی در تهران نصف روز آب و برق ندارند. با این بارندگی ها مشکل آب که نداریم. سال رونق تولید است. رونق تولید یعنی عدالت. تولید که ایجاد شود رونق ایجاد میشود و بیکاری کم میشود. وقتی در تهران شهرک صنعتی مشکل آب و برقش حل نمیشود، چه انتظاری به حل مشکلات شهرهای کوچک و محروم هست.

أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوي‏ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ‏. با برقراری عدالت شما شأن پیدا میکنید. وَ اسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ کِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَکُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّکُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَکُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصيرُ(شوری ۱۵). پیامبر دستور دارد برای برقرای عدالت در جامعه استقامت بورزد. چون خیلی ها نمیخواهند در جامعه عدالت برقرار شود.

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلي‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوي. در برابر جریان عدالتخواهی هواپرستی عده ای وجود دارد. در جامعه باید مبارزه با هوا و هوس سکه رایج جامعه شود تا عدالت برقرار شود. هیچکس نباید به خودش اجازه بدهد از سر میل و خواست خودش و گروه و حزبش کاری انجام دهد. اگر ما نسلی تربیت نکنیم که مبارزه با هوا و هوس را یاد بگیرد، این نسل در آینده برای برای رسیدن به خواسته های خودش دست به هر کاری میزند.

خرمشهر را چه چیزی آزاد کرد؟

میگوید اختیارات من را زیاد کنید. شما چه اختیاری هست که نداشته باشید؟ کلیدی ترین اختیارات کشور دست شماست. شما کدام موفقیت را در جنگ میگویید که به آن دست پیدا کردید؟ فتح خرمشهر با مقاومت رزمندگان بدست آمد. بعد از فتح خرمشهر هم که تمام تلاشتان را کردید تا قطعنامه را امضا کنید.

چه اتفاقی افتاد که خرمشهر فتح شد؟ امام(ره) فرمود مردم را بیاورید وسط میدان مبارزه. ارتش ۲۰ میلیونی. رهبرانقلاب به فرماندهان سپاه گفتند: اگر ده میلیون بسیجی یعنی جوان انقلابی پای کار متعهد جهادی داشته باشیم، تمام مشکلات جامعه حل است. امام(ره) آن زمان گفتند ارتش بیست میلیونی. امروز رهبرانقلاب میگویند ده میلیون کافیست. وقتی مردم پای کار جنگ آمدند، توفیقات الهی و عنایات اهلبیت زیاد شد. هُوَ الَّذي أَيَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنينَ(انفال ۶۲). و اینطور بود که خرمشهر را خدا آزاد کرد.

شهدای سالهای اول جنگ خیلی مقامشان بالاست: وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُوْلَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ. از آنطرف برخی سیاسیون اصرار داشتند که جنگ را تمام کنیم، ما نمیتوانیم. بله شما نمیتوانید. اگر به شما بود که از روز اول نمیتوانستنید جنگ را پیش ببرید. جنگ را این رزمندگان و شهدا از روز اول جلو بردند. تا زهرای اطهر بود،‌ کسی نتوانست به علی(ع) آسیبی برساند. همانطور که تا علی(ع) بود کسی نتوانست به پیامبر(ص) آسیبی بزند. همانطور که تا عباس(ع) بود کسی نتوانست امام حسین(ع) را به شهادت برساند.