به زندگی از زاویه امتحان نگاه کنیم / ولایت امتحان را هم آسان میکند هم سخت

مراسم عزاداری شب چهارم ایام فاطمیه سوم به روایت 95 روز هیئت محبین اهلبیت(ع) قم جمعه 19 بهمن 97 با سخنرانی حجت الاسلام علیرضا پناهیان در مسجد مقدس جمکران برگزار شد.

زندگی یعنی امتحان

عبادت از متقین قبول میشود: انما یتقبل الله من المتقین. خداوند میخواهد آنطور که او میخواهد او را عبادت کنیم، نه آنطور که خودمان میخواهیم. دینداری بدون امتحان پس دادن فریبکاری است. بدون در نظر گرفتن انتظار خداوند از ما و در نظر گرفتن موقعیت، عبادت یک نوع فریبکاری است. زندگی کردن بدون گذر از امتحانات الهی امکان ندارد، و اگر هم اتفاق بیفتد انسان دچار امتحان بمراتب سخت تری میشود.

خوش بحال کسیکه امتحانات خدا را میفهمد و درک میکند. میفهمد که خدا بناست او را با فقر امتحان کند، دیگر برای پول درآوردن حرص نمی خورد و زجر نمی کشد. البته سعی و تلاشش را میکند. در انتخاب همسر هم ما باید تلاشمان را بکنیم، اما باید این را بدانیم که هر آنچه خدا خواست همان میشود. در زندگی فردی و اجتماعی این امر جریان دارد. ما تمام تلاشمان را باید انجام دهیم، اما باقی امور را به خدا واگذار کنیم.

نگاه به زندگی از زاویه امتحان

گاهی وظیفه انسان برگرداندن اوضاع فعلی است، اما گاهی وظیفه صبر و تحمل است. زندگی و بندگی را باید از زاویه امتحان بررسی کنیم. حضرت زهرا(س) در محضر رسول الله(ص) بودند، حضرت رسول(ص) اخبار اتفاقات آینده را برای دخترشان بازگو کردند، حضرت زهرا(س) عرض کردند شما برای تغییر این اوضاع از خداوند طلب و دعا نمی کنید؟ حضرت پاسخ دادند من تغییر این اوضاع را از خدای متعال خواسته ام، اما بناست علی(ع) امتحان شود و امت نیز بواسطه علی(ع) امتحان شوند. در نقلی هست روز عاشورا اجنه محضر امام حسین(ع) رسیدند و برای جنگیدن و یاری امام اعلام آمادگی کردند، اما امام حسین(ع) فرمود پس خداوند چطور مردم را امتحان کند؟

رسول خدا(ص) در روایتی فرمودند: علی(ع) محنت و عامل امتحان امت است. شهید چمران روحانی نبود، اما مناجاتهایش با خدا بی نظیر است. در یکی از دستنوشته هایش اینگونه به خداوند عرض میکند: «خدایا من را میزان حق و باطل قرار بده». علی(ع) میزان است، و شیعیان علی(ع) هم دارای این ویژگی هستند.

نگوییم ما باید کار خوب انجام دهیم؛ بلکه ما باید امتحان را درست پاسخ دهیم. کار خوب بی ارزش در دنیا زیاد است که خداوند آنها را قبول نمیکند. برای رفع مشکلات دعا کنیم، اما انتظار و هدفمان پیروز خارج شدن از امتحانات باشد. حواسمان باشد که ما همیشه داریم امتحان میدهیم.

ولایت امتحان را هم آسان میکند هم سخت

اگر حضرت علی(ع) حاکم میشد، اگر امام زمان(عج) حاکم شوند، وضعیت امتحان چطور میشود؟ امتحان دیگر نیست؟ چرا، امتحان هست. پس امتحانان سخت تر میشود یا آسان تر؟ بستگی به خودمان دارد. اما چیزی که میشود فهمید این است که سطح امتحانات بالاتر خواهد رفت. مراتب تقرب در پیشگاه امام زمان(عج) با سرعت و سهولت بیشتری انجام میگیرد. از آنطرف هم سقوط ها سخت تر خواهد بود. امام غایب را خیلی ها دوست دارند، اما برخی در همراهی با امام، بخاطر مخالفت اوامر امام با هوا و هوسشان، همراهی با امام برایشان سخت میشود. برخی با دیدن امام زمان(عج) جهنمی میشوند. خیلی ها قبل از انقلاب دیندار بودند، اما با انقلاب چهره شان نمایان شد و جهنمی شدند.

امتحان انقلاب اسلامی ایران جلوه کوچکی از ظهور امام زمان(عج) است. این انقلاب از طرفی امتحانات را سخت کرد، و از طرفی آسان. شهدای جنگ با دیدن نایب عام امام زمان(عج) به قله رسیدند، اگر خود حضرت را می دیدند به کجا میرسیدند؟ با ظهور امتحانات آسان تر خواهد شد. اما از طرفی هم باید گفت سخت تر میشود. اکثر انسانها نفوذ مستعد و جان پاکی دارند، و با دیدن حضرت مهدی(عج) امتحانات برای آنها راحت تر میشود. اما نفوس غیرمستعد: لایزیدهم الا خسارا. قرآن کفر برخی ها را در می آورد.

با بعثت پیامبراکرم(ص) خیلی ها که آدمهای بدی هم نبودند، خراب شدند. مثل ابوجهل، که خیلی محترم بود. زبیر و طلحه انسانهای خوبی بودند، اما با علی(ع) امتحان شدند و مردود شدند. ابن ملجم در یمن مسئله احکام میگفت. از بین یکصد نفر یمنی انتخاب شد برای رسیدن خدمت امیرالمومنین(ع). وقتی حضرت علی(ع) اسم و نشان او را پرسید، فرمود تو من را خواهی کشت. ابن ملجم باور نمیکرد. آخر ابن ملجم گفت اگر میخواهم تو را بکشم، بهتر است بمیرم. اما دیدیم که عاقبت امر چه شد.

ولایت وسیله رسیدن به قله ها

خیلی ها با انقلاب اسلامی به اوج قله بندگی و معنویت رسیدند. شهدا با انقلاب راه صدساله را یک شبه طی کردند. با تحقق ولایت در مصدر حکومت، امتحانات آسان میشود. اصل کارکرد ولایت این نیست که فقرا را مثل ثروتمندان کند، تا همه راحت باشند. برطرف کردن ظلم چطور است؟ اینطور نیست که امام زمان(عج) ظلم را از بین ببرد تا ما ثروتمند شویم و راحت زندگی کنیم! این هم هست، اما کارکرد اصلی ولایت این نیست. این خیلی هدف و نتیجه پایینی است. امام زمان(عج) بعد از ظهور امتحاناتی میگیرند که از جهتی آسان و از جهتی سخت است. با پیروز شدن در این امتحانات میشود به قله هایی رسید که در دوران غیبت رسیدن به این درجات خیلی مشکل است.

مردم مدینه عاقبت تنها گذاشتن امیرالمومنین(ع) و عواقب و نتایج بد آن را درک نمیکردند. اما فاطمه زهرا(س) میدانست چه عاقبت بدی در انتظار جامعه اسلامی است، لذا دست از گریه و ناله برنمیداشت. مردم مدینه فاطمه(س) را درک نمیکردند. فاطمه(س) نجات مظلومین و محرومین جامعه را هم میخواست، لذا بدنبال پس گرفتن فدک بود. اما گریه های فاطمه(س) برای محروم شدن مردم از اوج درجات بندگی و معنویت بود، که بواسطه تنها گذاشتن علی(ع) از دست آنها رفته بود. فاطمه(س) برای تحقق ولایت امیرالمومنین(ع) به شهادت رسید. او میخواست راه را به آسمان باز کند تا خیلی ها به درجات عالی معنوی برسند. لذا این همه زجر و سختی در این راه کشید. اگر ما برای رشد لذا معنوی از حضرت زهرا(س) تمنا کنیم، ایشان دست رد بر سینه ما نخواهند زد. دغدغه حضرت رشد معنوی شیعیان است.