کسب معرفت عمیق، اصلی ترین حاجت ما در زیارت باشد

جلسه اول کاروان‌زیارتی مشهدالرضا خدام هیئت محبین اهلبیت(علیهم السلام) قم در ایام عید سعید فطر، سه شنبه 12 فروردین ماه 1404 با سخنرانی حجت الاسلام حاج احمد پناهیان در حسینیه تهرانی ها مشهد مقدس برگزار شد.

کسب معرفت عمیق، اصلی ترین حاجت ما در زیارت باشد

زیارت مشهد در عید فطر، مانند حج خانه خداست

زیارت مشهد مقدس در عید فطر، همانند زیارت خانه خداست. امام باقر علیه السلام فرمود: تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الإمامِ. لبیک به خدای متعال با لبیک گفتن به ولی خدا تمام می شود. بعد از یکماه میهمانی خدا و روزه داری، خدمت ولی نعمتمان امام رضا علیه السلام می رسیم، برای اتمام و تکمیل این میهمانی، و برای تجدید عهد و میثاق با امام، و اعلام ایمان و اسلام و اعلام آمادگی برای اطاعت از فرامین خدای متعال و امام عصر ارواحنا فداه. فرامین خدای متعال در محضر امام جامعه تحقق پیدا می کند.

ما که موفق به حضور و خادمی در هیئت هستیم، باید عقبه معنوی و معرفتی این خدمت را عمیق کنیم، تا درِ این خانه بمانیم. امام صادق علیه السلام به فرزنش امام کاظم علیه السلام فرمود کاش من می توانستم فرزند تو که هنوز به دنیا نیامده را ببینم و او را درک کنم! لقب عالم آل محمد ارواحنا فداه را به امام رضا علیه السلام می دهند و حضرت بین ائمه اطهار علیهم السلام به این لقب مشهور می شوند.

فراموش نکنیم اصلی ترین حاجت را در حرم امام رضا علیه السلام بخواهیم. اصل تشرف ما محضر امام رضا علیه السلام برای کسب معرفت و علم عمیق است. از حضرت بخواهیم در این زیارت، معرفت و علم و آگاهی ما یک مرتبه عمیق تر شود. انسان در این دنیا هرچقدر معرفت عمیق تر داشته باشد، همانقدر هم بهره دارد. تا جوانیم و دغدغه و مشکلات زندگی و دنیا ما را مشغول به خود نکرده، برای کسب معرفت عمیق تلاش کنیم.

ما با هیئت خدمت امام رضا علیه السلام می رسیم، تا مأموریت سال آینده را بگیریم

محبت اهلبیت در قلب ما سرمایه عظیمی ست؛ این قلب را سرمایه زندگی و آخرت خود قرار دهیم

دُعِيتُمْ فِيهِ إِلَى ضِيَافَةِ اللَّهِ. ماه رمضان برای ما مثل زیارت خانه خداست. تَمامُ الحَجِّ لِقاءُ الإمامِ. بعد از میهمانی خدا، خود را به نزدیک ترین امام می رسانیم. هیئت ما در طول یک سال مأموریت های خود را انجام داد. تک تک ما محضر امام رضا علیه السلام می رسیم، برای تجدید عهد و میثاق، و اخذ برنامه و مأموریت های سال جدید.

خانواده ها و پدر و مادرها هم دغدغه شان در ارتباط با وقتی که خدام برای کارهای هئیت می گذارند را با خودِ امام رضا علیه السلام در میان بگذارند. در اذن دخول حرم امام رضا علیه السلام هم می خوانیم که زیارت شما قبل و بعد از شهادت تفاوتی ندارد. امام حیّ و حاضر است. حرفها و دغدغه هایمان را با امام رضا علیه السلام در میان بگذاریم. قرآن جلسه مان را در این سفر به امام رضا علیه السلام هدیه کنیم. قرآن نور است؛ امام رضا علیه السلام واقعا از این هدیه خرسند می شود. شهدا هم همنیطور هستند؛ هدیه قرآن به شهدا آنها را خشنود می کند. همینطور گذشتگان. گذشتگان ما خیلی به این هدیه نیاز دارند.

خدای متعال به حضرت موسی فرمود: وَأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَی(طه 13). تو برگزیده شدی؛ به آنچه به تو الهام می کنم گوش کن. وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ(انبیاء 73). اولیاء الهی که مدیریت قلب و خواسته هایشان را به دست گرفته اند، به ندای درونی خود می توانند اعتماد کنند. اما تا زمانی که ما مدیریت امیال و خواسته ها و قلب خود را به دست نگرفته ایم، خیلی به میل درونی خود توجه نکنیم. اگر حال و حوصله زیارت و قرائت قرآن و نماز شب و خلوت با خدا نداشتیم، خیلی به میل درونی خود توجه نکنیم. خود را در معرض این انوار الهی قرار دهیم، تا قلبمان نورانی شود.

امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه عرضه می دارد تو خیلی بزگتر از آن هستی که مرا با عملم مقایسه کنیم. اما ما در قلبمان سرمایه بزرگی داریم؛ سرمایه محبت محمد و آل محمد علیهم السلام. خدای متعال این سرمایه را به ما داده، قدرش را بدانیم. قلب ما قیمت ندارد، چون خانه محبت اهلبیت است. سرمایه بزرگی در قلب ماست. از امام رضا علیه السلام بخواهیم این سرمایه را زلال و مضاعف کند. این قلب را سرمایه زندگی و آخرت خود قرار دهیم: القلبُ حَرَمُ اللّه. اگر قلب ما سزاوار محبت محمد و آل محمد علیهم السلام شده، چون حرم خداست. تک تک ما در درونمان یک کعبه داریم. فلا تُسْكِنْ حَرَمَ اللّه ِ غَيرَ اللّه. محبت غیرخدا را در قلبمان راه ندهیم.

مقام زائر امام رضا علیه السلام از زوار سایر ائمه بالاتر است

اتصال به محمد و آل محمد علیهم السلام دستور خدا به ماست

زیارت آغاز ماجراست؛ بعد از زیارت بدنبال انجام وظایفمان باشیم

الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ(بقره 27). خدای متعال به ما دستور داده با کسانی میثاق و عهد و اتصال محکم برقرار کنیم. روایات متعددی داریم کسانیکه خدای متعال به ما دستور وصل به آنها داده، محمد و آل محمد علیهم السلام هستند. این اتصال دستور خدا به ماست. اگر این ارتباط را قطع کنیم و در زمین فساد کنیم، هر کار خیری هم که انجام داده باشیم از دست می رود. کسیکه از ولایت جدا شد، همه کارهای خوبی که انجام داده را از دست می دهد. الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ وَالَّذِينَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولَئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ(رعد 22-20). از آن طرف کسیکه پای عهد و میثاق با امامش می ایستد و پیوندش را محکم می کند، همه ی آخرت برای اوست.

امام باقر علیه السلام فرمود: إنّ زیارتنا إنّما هی تجدید العهد و المیثاق الماخوذ فی رقاب العباد. یکی از عرصه های تجدید عهد و میثاق که خداوند به آن دستور داده، و در ازای آن آخرت را به ما وعده داده، زیارت ائمه اطهار علیهم السلام است. جایگاه زیارت ائمه معصومین علیهم السلام را از این زاویه ببینیم. زیارت امام رضا علیه السلام که بین ائمه معصومین علیهم السلام جایگاه ویژه ای دارد. امام کاظم علیه السلام می فرماید بین زائرین تمام ائمه، مقام زائرین فرزندم از همه بالاتر است! امام جواد علیه السلام فرمود زیارت قبر پدرم حتی از زیارت کربلا بافضیلت تر است. زیارت امام رضا علیه السلام یکی از راههای تثبیت و تقویت میثاق و عهد الهی است، که خدای متعال بر همه بندگان خود واجب کرده. نفس زیارت اینگونه است؛ اگر با معرفت باشد که جای خود. نفس رفتن به زیارت، این واجب را ادا می کند.

حال در این زیارت چه کنیم؟ تجدید عهد و میثاق: أتیتک لأجدد المیثاق. برای تجدید عهد و میثاق باید چکار کنیم؟ بعد از زیارت، باید ببینیم امام عصر ارواحنا فداه از ما چه می خواهند، و همان را انجام دهیم. زیارت آغاز ماجراست. با زیارت، علاوه بر شاد کردن قلب پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله، و عصبانی کردن دشمن، با اماممان تجدید عهد و میثاق انجام می دهیم، و مأموریت ها و وظایف جدیدمان را از محضر امام دریافت می کنیم.

عمر ما خیلی کوتاه است؛ عمر خادمی ما کوتاه تر. از تک تک دقیقه ها و لحظات برای خدمت به اهلبیت استفاده کنیم. اینطور نیست که اهلبیت هوای زندگی خدامشان را نداشته باشند. بخاطر زندگی، خادمی را زمین نگذاریم. درِ خانه اهلبیت را رها نکنیم؛ ما می خواهیم سرباز امام عصر ارواحنا فداه شویم؛ هیئت و خادمی مقدمه است.

از اهلبیت اطاعت کنیم تا رشد کنیم

برخی در حرم، با خدا خلوت می کنند

داغ قلب امام رضا علیه السلام تا قیامت ادامه دارد

برخی مردم به شیعیان و اطرافیان امام رضا علیه السلام که عاشقانه به حضرت خدمت می کردند، می گفتند علی بن موسی علیهماالسلام اینها را بنده خود کرده. امام رضا علیه السلام به شیعیانش فرمود به مردم بگویید نه من گفته ام کسی بنده و خدمتکار من شود، و نه اجداد من. ما بنده و نوکر نمی خواهیم؛ شما باید از ما اطاعت کنید. اطاعت کنید تا رشد کنید. از امام رضا علیه السلام بخواهیم ما را به امام زمان ارواحنا فداه نزدیک کند، تا بتوانیم به حضرت بیشتر و بهتر خدمت کنیم.

رهبر معظم ظانقلاب گفتند بعضی به حرم امام رضا علیه السلام می آیند و با خدا خلوت می کنند. یعنی حرم می شود ظرف اتصالشان به خدای متعال. إلَى اللّهِ تَدْعُون وَ عَلَيْهِ تَدُلُّونَ. برخی واقعا در حرم با خدا خلوت می کنند. ما هنوز خلوت با امام رضا علیه السلام را هم تجربه نکرده ایم. در زیارت امام رضا علیه السلام عرضه می داریم: اللَّهُمَّ إِلَيْكَ صَمَدْتُ مِنْ أَرْضِي وَ قَطَعْتُ الْبِلاَدِ رَجَاءَ رَحْمَتِكَ‏. خدایا به سمت تو آمده ایم. امام صادق علیه السلام فرمود حرم های ائمه بقعه ی خداست. باید به زائر بگوییم حجّکم مقبول.

هر حجّی یک قربانگاه هم دارد. امان از قربانگاه این حج. هر حجّی یک «وَ فَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» دارد؛ یک قربانی دارد. قربانی این حرم، وجود اقدس علی بن موسی الرضاست. خود حضرت این شعر را فرمود: قبر بطوس یا لها من مصیبه، الحت علی الاحشاء بالزفرات، الی الحشر حتی یبعث‌الله قائماً، یفرج عنا الغم و الكربات. این مصیبت و داغ تا روز محشر ادامه دارد؛ تا وقتی که خداوند انتقام نگیرد، قلب امام رضا علیه السلام آرام نمی گیرد.

روز قیامت در صحرای محشر حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها دست محسنش را می گیرد، و به خدا عرضه می دارد الان وقت انتقام این خون است. انتقام بدن پاره پاره اباعبدالله علیه السلام روز قیامت در برابر تمام اهل محشر گرفته می شود. بله، خون اباعبدالله علیه السلام با ظهور حضرت حجت ارواحنا فداه و قتل منافقین از جوشش می ایستد، اما انتقام این خود تا قیامت گرفته نمی شود. حتی یبعث‌الله قائماً، یفرج عنا الغم و الكربات. امام زمان ارواحنا فداه هم که بیایند، برای ما روضه می خوانند: أَلا یا أهْلَ الْعالَمِ اَنَّ جَدّیَ الْحُسَیْن قَتَلوهُ عَطْشاناً. غصه امام زمان ارواحنا فداه با ظهور هم تمام نمی شود. غصه کربلا تمامی ندارد. تازه گریه و اشک و ناله ما بعد از ظهور شروع می شود! امام رضا علیه السلام می فرماید دردهایی در سینه و وجود من هست، که فقط قیامت آرام می گیرد. یکی از این دردها، جداکردن حضرت از حرم نبوی بود. حضرت سه سال قبل از شهادتش هنگام تبعید از مدینه، به زیارت قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله می رفت و گریه می کرد؛ باز به قبر رسول الله صلی الله علیه و آله پناه می برد و باز گریه می کرد، و می فرمود این سفر بازگشتی برای من ندارد. اباعبدالله علیه السلام هم روز دوم محرم که به کربلا رسید فرمود هَاهُنَا مَسْفَكُ دِمَائِنَا. خون ما را اینجا می ریزند.