محتوای عمیق دینی و قرآنی، گمشده انقلابی ها

جلسه شانزدهم مجالس ماه مبارک رمضان در هیئت محبین اهلبیت(علیهم السلام) قم دوشنبه 27 اسفندماه 1403 با سخنرانی حجت الاسلام حاج احمد پناهیان در مقتل الشهدای فاطمیه(سلام الله علیها) برگزار شد.

قرآن هر کسی را هدایت نمی کند

انسانهای حقیر از قرآن بهره ای ندارند

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ طه مَا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى (طه 1و2). خدای متعال به پیغمبرش می فرماید من قرآن را بر تو نازل نکردم که خودت را اذیت کنی. پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله از قرآن خیلی عمیق بهره می برد؛ اما دیگران این بهره را از قرآن ندارند. لذا پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله اذیت می شود و برای هدایت مردم توسط قرآن خودش را خیلی به زحمت می اندازد. هُدىً لِلْمُتَّقِينَ(بقره 2). قرآن کسی را هدایت می کند که اهل تقوا و مبارزه و مجاهده باشد. و الا هر کسی با قرآن هدایت نمی شود. خودت را اذیت نکن ای رسول من.

إِلَّا تَذْكِرَةً لِمَنْ يَخْشَى(طه 3). قرآن تذکر است برای کسیکه اهل خشیت از خدا باشد. رهبر معظم انقلاب دو سال پیش در دیدار با هیئت های دانشجویی در روز اربعین گفتند برای درست فکر کردن، درست تشخیص دادن و نقطه زنی به قرآن مراجعه کنید. در یکی دو سال اخیر یک مقدار تب برنامه های قرآنی در جامعه پررنگ تر شده. صداوسیما هم بهتر از گذشته به برنامه های قرآنی پرداخته. در این فضا، یکباره می بینیم مباحثی توسط یک روحانی در صداوسیما مطرح می شود که جامعه و حوزه و نظام را به جدایی از قرآن و بعد هم اسلام متهم می کند.

اینطور نیست که قرآن دست همه را بگیرد. کسیکه از خداوند حساب می برد، قرآن هم برای او نافع است. تَنْزِيلًا مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَالسَّمَاوَاتِ الْعُلَى(طه 4). خدای متعال به حق خلقت اشاره می کند. این کتاب توسط خدایی نازل شده که زمین و آسمانها را آفریده. جریان اصلاحات به جایی رسیدند که گفتند قرآن وحی نبوده؛ دریافت های شخصی پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله بوده. الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى(طه 5). قرآن توسط کسی نازل شده که بر عرش تکیه زده.

وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ(هود 113). هرچه به برخی می گوییم دنبال مذاکره نباشید، گوششان بدهکار نیست. لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ الثَّرَى(طه 6). هرچه در آسمان و زمین و بین آنها هست برای خداست. سریع القلم در کتاب ایران و جهانی شدن می گوید «آیه نفی سبیل معنا ندارد. شما اگر به آمریکا وابسته نشوید، نمی توانید رشد کنید. اگر این سی سال ما رشد نکردیم، بخاطر این است که وابسته به آمریکا نشدیم». انسانهای حقیر از قرآن بهره ای ندارند.

یکی از دارایی های خداوند، محمد و آل محمد است!

نوجوانان بدنبال راههای ارتباط با نوجوانان جهان اسلام باشند

وَإِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ يَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى(طه 7و8). قرآن کتاب خدایی است که خالق و مالک همه آسمانها و زمین است. هم مالک است، هم حاکم است. این کتاب کلام کسی است که هیچ خدایی جز او نیست؛ دارای اسماء الحسنی است. یکی از دارایی های او محمد و آل محمد است.

 وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ(نحل 44). قرآن کتاب تبیین حق است. همه مردم لیاقت درک و فهم این کلام الهی را ندارند. هر کسی نمی تواند با قرآن ارتباط برقرار کند. چون هر کسی در حد درک لا اله الا هو نیست. حضرت امام چهل سال پیش، از بسیج جهانی اسلام صحبت کردند. آن زمان کسی معنی این حرف را نمی فهمید. امروز می توانیم معنای کلام حضرت امام را بفهمیم. امروز رهبر معظم انقلاب به دانش آموزان می گویند دنبال راههای ارتباط با نوجوانان و جوانان جهان اسلام باشید.

حضرت امام روزی می فرمود اسراییل باید از صفحه روزگار محو شود. آن زمان کسی چنین باوری نداشت. درک این کلام برای خیلی ها مشکل بود. بعضی ها هنوز هم این باور را ندارند. اردستانی می گوید صهیونیست یک کشور است! جبهه اصلاحات و روحانیت مبارز هم حرفش را تایید می کنند. می گوید رژیم صهیونیستی مرز بین المللی دارد.

اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ. هیچ کسی مثل خدا نیست. اشاره به حق توحید و وحدانیت خدا. ثمره شناخت حق وحدانیّت خداوند این است که به خودمان اجازه نمی دهیم کسی را کنار خدا قرار دهیم. وقتی از شیطان و نفس و هوا و هوس تبعیت می کنیم، برای خدا شریک قائل شده ایم. کلامی مثل کلام خدای متعال پیدا نمی کنیم.

فهم عمیق دین کار هر کسی نیست

یک دوره تفسیر آیت الله جوادی چهل سال به طول انجامید!

وهَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى إِذْ رَأَى نَارًا فَقَالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ نَارًا لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْهَا بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدًى فَلَمَّا أَتَاهَا نُودِيَ يَا مُوسَىإِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى(طه 12-9). حضرت موسی ندایی شنید: تو در وادی مقدس هستی، کفش هایت را از پا در بیاور. حضرت موسی به خود لرزید. هر کسی از ندای خدا به لرزه و ترس و خشیت نمی افتد. باید حرکت کنی، جهاد کنی، هجرت کنی، تا اولا خدا با تو سخن بگوید، و ثانیا از هم کلامی با خدا به خشیت برسی. درک عمیق و دقیق قرآن کار هر کسی نیست. بعضی لباس شخصی ها با دو کلاس درس خواندن، کرسی تدریس و تفسیر قرآن برگزار می کنند. شما کی فرصت کردید در علوم دینی ممحض شوید و قرآن را درک کنید؟

وأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَى(طه 13). ما یک نفر مثل موسی را انتخاب کردیم، و به او وحی کردیم. یعنی هدایت از طریق وحی، یک هدایت درونی است. به قلب شخص باید الهام شود نه به مغز و فکرش. تازگی ها هیئت های قم هم برای جلساتشان سخنرانان غیر روحانی دعوت می کنند. فهمیدن دین مگر کار هر کسی است؟ مگر هر کسی مثل آیت الله جوادی آملی می تواند قرآن و دین را عمیق بفهمد؟ چهل سال طول کشید تا ایشان بتواند یک دوره تفسیر قرآن بگوید.

آن احمق خطاب به آیت الله جوادی آملی می گوید «تو هشتاد جلد کتاب تفسیر چاپ کرده ای، نگفتی اسراف است، کاغذ گران است»؟! تمام عالم را طلا کنی، قیمت یک ورق تفسیر آیت الله جوادی آملی نمی شود. اسراف است؟! اینکه رهبر معظم انقلاب گفتند حوزه مدیون آیت الله جوادی آملی است، بی جهت نیست. چقدر باید زمان بگذرد، تا باز کسی بتواند در این سطح تفسیر قرآن به جامعه ارائه کند.

إنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا. بدرستی که من همان الله هستم که در الوهیّت و برتری مانند او کسی نیست. فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي(طه 14). پس مرا عبادت کن و نماز را برای ذکر من اقامه کن. اگر کسی بخواهد گوشه ای از عظمت تکلّم حضرت موسی با خدا را درک کند، راهش اقامه نماز است. الصَّلاَةُ قُرْبَانُ کُلِّ تَقِیّ. نماز اهل تقوا را به خدا نزدیک می کند. بی جهت نبود امیرالمومنین علیه السلام در نماز متوجه بیرون کشیدن تیر از پایش نشد.

توحید یعنی خدا یگانه است، بی بدیل و بی نظیر

إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَى فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنْهَا مَنْ لَا يُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَى وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى(طه 17-15). ذکر این داستان توسط خدای متعال برای این است که ارزش وحی الهی وکلام الهی را بفهمیم. ارزش و جایگاه خدای یگانه. توحید یعنی خدا یگانه است، بی بدیل و بی نظیر است. بدون دو، بدون تکرار. و این فقط و فقط مختص ذات اقدس باری تعالی است. اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي يَفْقَهُوا قَوْلِي وَاجْعَلْ لِي وَزِيرًا مِنْ أَهْلِي هَارُونَ أَخِي اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي(طه 31-24). خداونددر این آیات داستان حضرت موسی را برای پیغمبراکرم صلی الله علیه و آلهنقل می کند. ابلهی مثل خاتمی می گوید من هم مثل سروش به قرآن انتقاد دارم، چرا انقدر قصه ذکر کرده. هر داستانی در قرآن جهت و علت و حکمتی دارد؛ تو خیلی ابلهی که این را نمی فهمی.

حضرت موسی منتخب خدای متعال بود. با تمام وجودش عظمت الهی را درک کرد. اما وقتی خواست مأموریت خداوند را انجام دهد، از خداوند سعه صدر درخواست کرد. عرض کرد هرکسی به دعوت من ایمان نمی آورد، به من شرح صدر بده و آن را برای من آسان کن. من اگر بخواهم وحی تو را که بر جان من نشاندی به مردم انتقال دهم، کار مشکلی است، کمکم کن مردم حرف مرا بفهمند.

امروز همین جماعتی که حضرت موسی برای هدایتشان آنها را از حلقوم فرعون بیرون کشید، بلای جان توحید شده اند. دشمن توحید شده اند. لذا خداوند به نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آلهمی فرماید برای هدایت اینها خودت را اذیت نکن، اینها ایمان نمی آورند. قبلا هم به موسی ایمان نیاوردند. همانطور که قوم بنی اسراییل حرف حضرت موسی را نپذیرفتند، برخی امت اسلام هم حرف تو را نمی پذیرند رسول من. خیلی خودت را به زحمت و سختی نینداز برای هدایت این گمراهان.

محتوای عمیق دینی و قرآنی، گمشده انقلابی ها

تولید محتوا نیاز به مبنای عمیق دینی دارد

تنها با قرآن می توانیم به درک عمیق دینی برسیم

درس این آیات به ما این است: باید کاری کنیم که قلبمان بتواند حامل وحی الهی شود. اگر قلب ما با خدا مأنوس نباشد، امر هدایت سخت می شود. باید کاری کنیم که بتوانیم عمق معارف دینی را درک کنیم، و الا امر هدایت سخت می شود. فضای مجازی را ببینید، چقدر محتوا و عمق پیدا می کنید؟ مملوّ از تهمت و دروغ و دعوا و سطحی نگری است.

رهبر معظم انقلاب به دانشجویان گفتند این دعواها هیچکدام مسئله اصلی شما نیست. چرا انقلابیها دچار این آفت شده اند؟ چون عمق نیست. رهبر معظم انقلاب گفتند سراغ قرآن بروید. با قرآن می توانیم بفهمیم درک عمیق دینی داریم یا نه. تولید محتوا نیاز به مبنای عمیق دینی دارد. بدون اسلحه نمی توانیم وارد میدان جهاد و مبارزه رسانه ای و مجازی شویم. جز قرآن از کجا می خواهیم محتوای غنی و عمیق تولید کنیم؟

تمام لیدرهای انقلابی ثابت کرده اند بی مایه اند. درک عمیق دینی ندارند. از فاصله شان با رهبر معظم انقلاب می توانیم متوجه شویم. حال می توانیم بفهمیم چرا اباعبدالله علیه السلام بالای نیزه قرآن خواند. در هفت موضع رأس مطهر اباعبدالله علیه السلام قرآن تلاوت کرد. از خودش حرفی نزد. این مردم وقتی من زنده بودم حرف مرا نشنیدند و نفهمیدند؛ حال هم حرف مرا نمی فهمند. لذا قرآن می خواند، چون یزید اصل دین را نشانه رفته: لعبت هاشم بالملک فلا خبر جاء و لا وحى نزل. حسین علیه السلام قرآن می خواند تا ثابت کند کلام خدا هست، وحی هست، دین خدا حق است. حسین علیه السلام با رأس جداشده از قرآن و وحی دفاع می کند.