اگر تقوا نداشتی، از خدا هم هیچ انتظاری نداشته باش!

جلسه چهارم مجالس ماه مبارک رمضان در هیئت محبین اهلبیت(علیهم السلام) قم چهارشنبه 15 اسفندماه 1403 با سخنرانی حجت الاسلام حاج احمد پناهیان در مقتل الشهدای فاطمیه(سلام الله علیها) برگزار شد.

شناخت خداوند، قدم اول هدایت

اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَكَ، لَمْ اَعْرِف نَبِيَّكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَكَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَكَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَكَ، فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَكَ، ضَلَلْتُ عَنْ دينى. اگر از خدا شروع کنیم و به اهلبیت برسیم، این نگاه و شناخت درستی است. بله، وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ(مائده 35). هم داریم؛ اما چه کسی باید ما را به اهلبیت برساند؟ از طریق شناخت خدا باید به اهلبیت برسیم، و بعد از اهلبیت کمک بگیریم برای رسیدن به خدای متعال.

جامعه ای اگر بخواهد هدایت شود، باید بوسیله امام هدایت شود. اگر امام صادق علیه السلام هزاران شاگرد هم داشته باشد، اما حاکمیت به دست امام نباشد، جامعه هدایت نمی شود. در همین جامعه، امام به شهادت می رسد. ما اگر می خواهیم به خدا برسیم، باید بوسیله امام عصر علیه السلام برسیم. وقتی امام زمان ارواحنا فداه در پرده غیبت باشد، چطور می خواهیم از وجود ایشان استفاده کنیم و به قله هدایت یعنی به خدای متعال برسیم؟

عدالت مهمترین اصل در موضوعات اجتماعی است. اما اینکه امام زمان ارواحنا فداه بیایند و عدالت را برقرار کنند مهمتر است، یا اینکه تشریف بیاورند و مردم را به خداوند برسانند مهمتر است؟ اگر مردم هدایت شوند و به خدا برسند، عدالت هم برقرار می شود. اما اگر مثل امیرالمومنین علیه السلام عدالت را برقرار کند اما مردم هدایت نشوند و به خدا نرسند، در همین جامعه امیرالمومنین علیه السلام به شهادت می رسد و جامعه به سعادت و هدایت نمی رسد.

مردم چرا امام حسین علیه السلام را به شهادت رساندند؟ امام به کسی ظلم کرده بود؟ یزید امام را رقیب خود در حکومت می دید، اما مردم چرا امام را کشتند؟ مشکل مردم ظلم بود، یا بی ایمانی و بی خدایی؟ امام حسین علیه السلام فرمود إِنَّ اَلنَّاسَ عَبِيدُ اَلدُّنْيَا وَ اَلدِّينُ لَعْقٌ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ. مشکل مردم دینداری بود. حاضر نشدند قبل از امام، سراغ خدا بروند و از شناخت خدا شروع کنند.

ربّیّون بخاطر خدا همه سختی ها را تحمل می کنند

ایمان عمیق به خدا، اولین و مهمترین شاخصه شهداست

وَكَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ. همراه هر پیامبری، ربّیّون و مومنین حقیقی بودند که با دشمنان دین جنگیدند. کسانیکه به خدا نزدیک بودند، پیامبران را یاری کردند. اول مسئله شان را با خدا حل کردند. به امیرالمومنین علیه السلام گفتند تو بیا عدالت را برقرار کن، خلیفه بی عدالتی می کند. امیرالمومنین علیه السلام آمد عدالت را برقرار کند، او را کشتند! ما می گوییم امام زمان ارواحنا فداه بیاید تا عدالت را برقرار کند؛ از کجا معلوم سرنوشت ایشان هم مثل جدشان نشود؟!

أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنْكُمْ وَيَعْلَمَ الصَّابِرِينَ(آل عمران 142). چرا خداوند ما را با سختی ها و نبرد و مبارزه روبرو می کند؟ برای اینکه ایمانمان را امتحان کند. این ایمان از همه چیز مهمتر است. زندگی هرکدام از شهدا را بررسی می کنیم، متوجه می شویم بندگی خدا مهمترین شاخصه زندگی آنهاست. َإِنَّ اَلْجِهَادَ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ اَلْجَنَّةِ، فَتَحَهُ اَللَّهُ لِخَاصَّةِ أَوْلِيَائِهِ. جهاد و مبارزه نصیب اولیاء خاص خدا می شود. ایمان عمیق به خدا، اولین و مهمترین شاخصه شهداست. خیلی از شهدا هیئتی خاص هم نبودند؛ و چه بسا هیئتی هایی که پایشان هم به جبهه باز نشد! در امام حسین علیه السلام ماندند، و به خدا نرسیدند.

وَكَأَيِّنْ مِنْ نَبِيٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّيُّونَ كَثِيرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ(آل عمران 146). یک عده ای اطراف انبیاء بودند که مسئله شان را با خدا حل کرده بودند. نمی فرماید مومنین، می فرماید ربّیّون؛ کسانی که مال خدا بودند. کسانی که خداوند هرجا اراده کند، می تواند از آنها استفاده کند. شاخصه ربّیّون چیست؟ هرچه مصیبت و بلا ببینند، عین خیالشان نیست؛ می گویند چون برای خداست، سختی ها و مشکلات را تحمل می کنیم.

خداوند از طرف مردم حق الناس را نمی بخشد؛ اما به این معنی نیست که حق الناس از حق الله بالاتر است!

هر هیئتی پای امام حسین علیه السلام نمی ایستند؛ مگر اینکه مسئله اش با خدا را حل کرده باشد

اینطور نبود که مبارزان زمان قبل از انقلاب، زندان و شکنجه و مبارزه را به جان بخرند، و از آینده انقلاب و مبارزات باخبر باشند. هیچکس از نتیجه انقلاب باخبر نبود. اوضاع کشور به گونه ای بود که کسی احتمال پیروزی انقلاب را به این سادگی نمی داد. معما چو حل گشت آسان شود؛ الان ما قضایا را راحت می بینیم. انقلابیون قبل از انقلاب، سختی مبارزات و زندان ها و شکنجه ها را چطور تحمل می کردند؟ فقط بخاطر خدا سختی ها و شکنجه ها را تحمل می کردند. سرمایه اصلی آنها خدا بود و بس. هر هیئتی و سینه زن و گریه کنی پای امام حسین علیه السلام نمی ایستند؛ مگر اینکه مسئله اش با خدا را حل کرده باشد.

فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ. ربّیّون بخاطر خدا سختی ها را تحمل می کنند. وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَكَانُوا. احساس ضعف و ذلت نمی کنند. ربّیّون سختی و مصیبت هایی که تحمل می کنند بخاطر برقراری حکومت خدا در زمین است. حاضرند جان بدهند تا حکومت خدا بوسیله امام در جامعه برقرار شود.

تا می خواهیم از حق خدا بگوییم، برخی می گویند خدا از حق خودش می گذرد، اما از حق الناس نمی گذرد. اگر خدا از حق خودش می گذرد، معنایش این است که حق الناس از حق الله بالاتر است؟! اگر خدا حق الناس را نمی بخشد، چون حق مردم است و خدا از طرف مردم از حق آنها نمی گذرد؛ اما معنایش این نیست حق الناس از حق الله مهمتر است. شهدا با اولین قطره خونشان گناهانشان بخشیده می شود، مگر حق الناس؛ خداوند که از طرف مردم حقشان را نمی بخشد! اما به این معنا نیست که حق الناس از حق الله مهمتر است.

اگر تقوا نداشتی، از خدا هم هیچ انتظاری نداشته باش!

وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ(آل عمران 133). همه چیز به تقوا بستگی دارد؛ و تقوا جزو حقوق خداست. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(بقره 183). روزه ماه رمضان برای رسیدن به تقواست. امیرالمومنین علیه السلام فرمود: أوصيكم عباد الله بتقوى الله فإنها حق الله عليكم، والموجبة على الله حقكم. اگر شما حق خداوند که تقواست را بجا آورید، خداوند هم حق شما بندگان را به جا می آورد. اگر تقوا نداشتی، از خدا هیچ انتظاری نداشته باش! اگر تقوا نداشته باشی، تمام زندگی ات بهم می ریزد: وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا(طه 124).

أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ. بهشت برای اهل تقواست. الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ. متقین در پنهان و پیدا انفاق می کنند. برخی می گویند فلسطین و لبنان به ما چه؟ کفر خود را فریاد نزدید. وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ. متقین اهل کظم غیض هستند. کسیکه نمی تواند عصبانت خود را کنترل کند، بخاطر بی ایمانی و بی تقوایی اوست. وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ. از اشتباه مردم می گذرند. وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ(آل عمران 134). خداوند محسنین را دوست دارد.

وَ فَدَيْناهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ‌. حق الله امام حسین علیه السلام را به کربلا برد. نور اباعبدالله علیه السلام در عرش اعلا به خدای متعال عرضه داشت بجای اسماعیل مرا قربانی کن. چون بناست از نسل اسماعیل، پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله به دنیا بیاید، و حکومت الهی در زمین برقرار شود. مرا به جای اسماعیل قربانی کن، تا حکومت الهی در جامعه برقرار شود.