با قلبمان چه کرده ایم که ترس از جهنم و شوق به بهشت نداریم؟!

جلسه چهارم مجالس ماه مبارک رمضان در هیئت محبین اهلبیت(علیهم السلام) جمعه 25 اسفند 1402 با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان در مقتل الشهدای فاطمیه(سلام الله علیها) برگزار شد.

حتی موقع گناه هم خدا را فراموش نکنید

بحث ما در ماه مبارک رمضان درباره دشمن شناسی است. گفتیم که دشمن اعم از دشمن درون یعنی نفس و هوا و هوس، و دشمن بیرون یعنی ابلیس و شیاطین، و شیاطین انسی و کفار و منافقین است. بدانیم شیطان کیست، تا اگر یک وقتی از او پیروی کردیم و دچار گناه و لغزش شدیم، بدانیم از چه کسی پیروی می کنیم. بدانیم که جای خدا و اهلبیت چه کسی را گذاشته ایم. در روایات هست که حتی موقع گناه هم خدا را فراموش نکنید. نسبت به خدای متعال بی اعتنا نباشید. امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه عرضه می دارد اینطور نیست که بخاطر بی توجی به جایگاه تو گناه کنم؛ بلکه فریب نفس و شیطان را خوردم، و بخاطر اطمینانم به حلم و بخشندگی تو مغرور شدم. اما به عظمت و بزرگی و جایگاه تو بی توجه نبودم.

ما نباید مغرور شویم به اینکه در جبهه حق هستیم. معلوم نیست حتما در جبهه حق باقی بمانیم. حداقل خصوصیات جبهه باطل را بشناسیم، که اگر چنین خصوصیاتی در خودمان دیدیم، متوجه وضعیت خودمان بشویم و به فکر درمان باشیم. دچار جهل مرکب نشویم.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ(آل عمران 149و150). می فرماید اگر از کفار اطاعت کنید، شما را به وضعیت گذشتگان در دوران جاهلیت برمیگردانند. به دوران سیاه جاهلیت. واقعا مردم زمان قبل از اسلام چطور زندگی می کردند؟ در زمان تسلط بت پرست ها و جهل ها و تاریکی ها. در حاکمیت طاغوت، هم جان در خطر است و هم نان؛ در آیات شبهای قبل خواندیم: وَ إِذا تَوَلَّى سَعى‌ فِي الْأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيها وَ يُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ(بقره 205). اطاعت از طاغوت ما را به شرایطی بدتر از جاهلیت گذشتگان دچار می سازد. جنایاتی که امروز در غرب صورت می پذیرد، خیلی بدتر از گذشتگان است. تصمیم می گیرند ده میلیون انسان را با یک ویروس در دنیا بکُشند. جاهلیت امروز از جاهلیت گذشته خیلی بدتر است، و ظلم و ستمش خیلی بیشتر است. اهل معصیت هرچه جلوتر می روند، جنایاتشان بیشتر می شود: وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ(آل عمران 178).

خداوند در دل کفار رعب می اندازد

فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ. وقتی به جهالتی بدتر از گذشتگان برگردیم، هرچه داشته ایم را هم از دست می دهیم، و خسران زده می شویم. حتی محبت اهلبیت را هم از دست می دهیم. همه گذشته و اعمال خیرمان را از دست می دهیم. تمام سرمایه مان را از دست می دهیم. امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه به خدای متعال عرضه می دارد که رویت را از من برنگردان. شوخی نیست. امام سجاد علیه السلام یک چیزی می دانند که هرشب اینگونه عرض می کنند و ضجه می زنند. بَلِ اللَّهُ مَوْلَاكُمْ وَهُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ. اما اگر در جبهه حق باشید و مولای شما خدا باشد، او بهترین یار و یاور شماست.

سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ(آل عمران 151). کسانیکه کفر می ورزند، خداوند در دل آنها رعب و ترس می اندازد. امروز ما می توانیم آیات الهی را به عینه ببینیم. رهبر معظم انقلاب گفتند حضرت امام در انقلاب اسلامی کاری کرد که ما آیات الهی را می بینیم. فقط شنیدن و درک کردن ذهنی نیست؛ آیات الهی در جامعه پیاده می شوند، و ما می توانیم این آیات را ببینیم. پهلوی مردم را حساب نمی کردند؛ چه شد که از حرکت امام و مردم ترسیدند؟ در دفاع مقدس می توانستیم ترس را در چهره دشمن بعثی ببینیم. امروز آمریکا مدام به ایران نامه می نویسد و پیام می فرستد که کاری کنید حزب الله لبنان وارد جنگ غزه نشود! می ترسند. هرچه در جبهه مقابلِ حق ترس و رعب هست، در جبهه ایمان آرامش و قوت قلب هست: هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ(فتح 4).

با قلبمان چه کرده ایم که ترس از جهنم و شوق به بهشت نداریم؟!

میل و رغبتمان را هر جایی خرج نکنیم

ما قرآن که می خوانیم، به آیات عذاب که می رسیم تحول و تغییر در درونمان ایجاد نمی شود. قساوت، قلب های ما را تیره و تار کرده. آیات بهشت را که می خوانیم، شوق و ذوق نمی کنیم. آدم وقتی آیات عذاب را می بیند، از ترس به خود می لرزد. حضرت زکریا وقتی بالای منبر بود، نگاه می کرد که یحیی پای منبرش نباشد، بعد از عذاب الهی برای مردم سخن می گفت. می گفت اگر یحیی این آیات را بشنود، نمی تواند تحمل کند. پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله آیات عذاب را که شنید، سه شبانه روز از خانه خارج نشد، و مدام گریه می کرد.

إِنَّمَا ذَلِكُمُ الشَّيْطَانُ يُخَوِّفُ أَوْلِيَاءَهُ. شیطان در دل پیروانش ترس می اندازد، تا از او پیروی کنند. در جبهه حق، خداوند به مومنین قوت قلب و امید می دهد. ترس را از دل مجاهدین برمیدارد. کودک غزه روی ویرانه های شهر نشسته، آیات پیروزی و نصرت خدا را می خواند. از فقر و گرسنگی و آوارگی حرفی نمی زند. خداوند قلب او را محکم و استوار کرده. اجازه نمی دهد ترس و ناامیدی در قلوب مومنین بنشیند. اما شیطان نمی تواند این اطمینان قلبی را به پیروانش ببخشد. نمی تواند به لشکریانش امید دهد. لذا با ترس انداختن در ذهن و دل پیروانش، آنها را پیرو خودش نگه می دارد. برجهای دوقلو را می زند، تا مردمش را از اسلام بترساند؛ بعد آنها را وارد جنگ با مسلمانان کند. شیطان با ترس مدیریت می کند. پایه اصلی فیلمهای هالیوودی ترس است. مدام با ترس و وحشت، مردم را به خود مشغول می کنند.

فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ(آل عمران 175). خداوند می فرماید از شیطان و اولیائش نترسید. اگر مومن هستید و می خواهید بترسید، از من بترسید. اگر بناست بترسیم، حداقل از خدا بترسیم. امام سجاد علیه السلام عرضه می دارد: إِلَیک رَغْبَتِی. همه میل و رغبت من به توست. اگر می خواهیم رغبتمان به خدا زیاد شود، میل و رغبتمان را هرجایی خرج نکنیم. ظرفیت دل ما محدود است؛ اگر جای دیگر خرجش کنیم، برای خداوند جایی در قلب ما نمی ماند.

علی اکبر علیه السلام خواست به میدان برود، به خیم اهلبیت رفت تا از آنها خداحافظی کند. اهلبیت اجازه نمی دهند علی اکبر علیه السلام به میدان برود. امام حسین علیه السلام فریاد زد علی را رها کنید، مگر نمی بینید مَمْسُوسٌ فِی اللهِ وَ مَقتُولٌ فِی سَبِیلِ اللهِ است. عاشق خدا می خواهد به معشوقش برسد؛ او را رها کنید.