امید به غیر خدا محکوم به شکست و یأس است

جلسه یازدهم از محافل ماه مبارک رمضان در هیئت محبین اهلبیت(علیهم السلام) چهارشنبه 24 فروردین 1401 با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان در مسجد رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) قم برگزار شد.

نیت صادق، لازمه خدمت

در صحبتهای رهبرانقلاب با مسئولین نظام، هم بشارت بود، هم هشدار و هم انذار. بیاناتی که رهبرانقلاب خطاب به مسئولین در این جلسات می گویند، به مردم هم برمیگردد. هم از این جهت که مردم بدانند مطالبه رهبر نظام از مسئولین چیست، و هم اینکه در جریان روند حکمرانی و مسائل مختلف قرار بگیرند.

یکی از حقوق الهی، تعاون و همکاری مومنین باهم در شکل دهی و تأسیس و پیشرفت نظام اسلامی است. این جزو حقوق خدای متعال است. بله، این موضوع به ما مردم برمیگردد. سود و زیان کارهای ما به خودمان برمیگردد، اما این مسئله جزو حقوق الهی است. چون حکمران عالم خدای متعال است. إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ(فتح 10). کسیکه با پیغمبراکرم صلی الله علیه و آله بیعت می کند با خدای متعال بیعت کرده. یعنی حکومت اسلامی حکومت خداوند است. دولتهای ما در زمینه بکارگیری مردم در جریان حکمرانی خوب عمل نکردند. برخی دولتها نسبت به این وظیفه و جایگاه کم کاری و کم توجهی داشته اند.

رهبرانقلاب خطاب به مسئولین گفتند مسئول باید در خدمتش نیت صادقه داشته باشد. نیت صادق برای خدمت یعنی اینکه برای خودت چیزی نخواهی؛ فقط برای خدا کار کنی. قصد و هدف و انگیزه دیگری نداشته باشی. نگهداشتن صدق نیت کار خیلی مشکلی است. انقلابی و غیرانقلابی هم نمی شناسد. آقای رییسی در صحبت اخیرشان هم بر جابجایی مدیران تأکید کردند، اما مشخص نیست چرا این روند انقدر کُند صورت می گیرد.

رهبری جامعه نقطه امید و ثقل نظام است

رهبری جامعه نقطه امید و ثقل نظام است. وقتی رهبری نظام در دوره جدید دولت فعلی از آنها می خواهد شما صدق نیت داشته باشید، این صرفا یک تذکر اخلاقی نیست؛ یک دستور و امر استراتژیک است. مسئولین نظام نباید این بیانات را تذکر اخلاقی بپندارند. رهبرانقلاب به بحث استغفار که اشاره کردند، تصریح کردند که منظور استغفار شخصی نیست، مسئله بر سر مسائل اجتماعی و ملی و سیاسی است، که ضرر و زیان ملی به همراه دارد.

گفتند اگر این استغفار انجام بگیرد، خداوند ثواب دنیا و آخرت را برای آنها در نظر می گیرد. خدای متعال می فرماید استغفار اینها باعث میشود از عطایا و موهبات دنیوی هم علاوه بر آخرت بهره مند شوند. استغفار علاوه بر رحمت و مغفرت اخروی، باعث قدرت و اقتدار دنیوی هم می شود. این تذکرات صرفا تذکرات اخلاقی و شخصی نیست. مسئولین ما نسبت به وظایفشان باید به درگاه الهی استغفار کنند. در این صورت به آنها ثواب الهی دنیوری تعلق می گیرد، و کارشان برکت پیدا می کند، و در مسیر خدمتگذاری موفق خواهند بود. در دفاع مقدس فرماندهان در عبادت و تخلق به اخلاق الهی و دعا و استغفار از نیروهایشان سبقت می گرفتند. مسئولی که در کارش موفق نیست، کسیکه در طول مسئولیتش گرهی از کار مردم و کشور باز نکرده و موفقیتی نداشته، بخاطر این است که مسئله اش را با خدا حل نکرده. علت عدم توفیق دنیوی اش این است.

مسئول باید مراقبت کند که نه مغرور باشد نه منفعل. باید میانه رو باشد. در عین تواضع، اعتماد به نفس داشته باشد. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ(مائده 54). کسیکه در برابرمومنین متواضع است، غرور ندارد. کسیکه در برابر کافرین محکم است، منفعل نیست. این دو باهم لازم است. در برابر همه نباید متواضع بود. فقط در برابر مومنین. در برابر کفار باید محکم باشیم. انفعال نقطه مقابل روحیه است. انفعال باعث تضعیف روحیه می شود. یک مسئول اگر منفعل باشد، مردم را ناامید می کند. اگر ما یک رهبر ژرف اندیش و دقیق و حکیم نداشته باشیم، موجبات ناامیدی مردم فراهم می شود.

جریان نفاق فعالانه مشغول کار است

مجموعه مطالبی در صفحه یکی از لیدرهای اصلاحات قرار داده شده. در این مطالب رهبرانقلاب را محکوم می کند و می گوید این نظام یک نظام نیمه استبدادی و نیمه دموکراتیک است. می گوید اشتباهی که رهبر نظام کرد و باید این اشتباه را جبران کند این است که حکمرانی و حکومت را یکدست کرد. این رویه باید عوض شود، و الّا؛ بعد از این جمله یک عکس گذاشته با زمینه قرمز و مشت های گره کرده سیاه!رهبرانقلاب حکومت را یکدست کرد؟! یا مردم رأی دادند؟ اتفاقا رهبرانقلاب سال 92 موافق حضور آقای رییسی در انتخابات نبودند. چون به ایشان حکم داده بودند در آستان قدس و به ایشان مسئولیت و کار سپرده بودند. اما از آنجایی که لیدرهای حزب اللهی ما بهتر از رهبرانقلاب می فهمند، اصرار کردند که ایشان وارد عرصه انتخابات شوند.

اگر بقول این نظام نیمه استبدادی و نیمه دموکراتیک است، پس نیمی از شرایط امروز به مردم برمیگردد! معروف را منکر، و منکر را معروف جلوه می دهند. مشکل زمان امام حسین علیه السلام هم همین بود. اگر سه قوه در یک مسیر موافق حرکت کنند، این یک نکته مثبت و عامل قدرت و پیشرفت کشور است. چطور وقتی دولت و مجلس همراه شماست، استبداد نیست؛ حال که مجلس و دولت و قوه قضاییه با فکر شما همسو نیستند، دیکتاتوری است؟!جریان نفاق فعالانه در کشور در حال کار است. دقیقا در همین روز که این متن در این صحفه و شبکه های اجتماعی منتشر می شود، رهبرانقلاب مسئولین را به وحدت دعوت می کنند، و به همه مسئولین از هر طیف و جناحی به یک چشم نگاه می کنند. کاملا بی طرفانه از بالا رهبری می کنند. اگر مسئولین ما به این صحبتها عمل کنند، عاقبت بخیر می شوند، هم در دنیا و هم در آخرت.

امید به غیر خدا محکوم به شکست و یأس است

بحث ما بر سر امید بود. روایتی را با هم مرور کنیم. شخصی می گوید امیرالمومنین علیه السلام را دیدم که با عجله به جایی می رفتند. به ایشان عرض کرد أَیْنَ تُرِیدُ یَا مَوْلَایَ؟ کجا می روید؟ فَقَالَ: دَعْنِی یَا نَوْفُ إِنَّ آمَالِی تُقَدِّمُنِی فِی الْمَحْبُوبِ. حضرت فرمود مرا رها کن، آرزوهایم مرا بسمت مولایم می کشاند. فَقُلْتُ: یَا مَوْلَایَ وَ مَا آمَالُکَ؟ گفتم آمال و آرزوهای شما چیست؟ حضرت اشاره ای کردند، اما جواب ندادند. قَالَ: قَدْ عَلِمَهَا الْمَأْمُولُ وَ اسْتَغْنَیْتُ عَنْ تَبْیِینِهَا لِغَیْرِهِ. فرمود آن کسیکه مقصد آمال و آرزوهای من است خودش از آرزوهایم خبر دارد، و لازم نیست به کسی دیگر بگویم. وَ کَفَى بِالْعَبْدِ أَدَباً أَنْ لَا یُشْرِکَ فِی نِعَمِهِ وَ إِرَبِهِ غَیْرَ رَبِّهِ. برای بنده ادب بندگی همین بس که در نعمتها و نیازهایش فقط به خدا مراجعه کند. فَقُلْتُ: یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی خَائِفٌ عَلَى نَفْسِی مِنَ الشَّرَهِ وَ التَّطَلُّعِ إِلَى طَمَعٍ مِنْ أَطْمَاعِ الدُّنْیَا. گفتم ولی من از طمع و حرصم نسبت به خواسته های دنیایی می ترسم.

امیرالمومنین علیه السلام فرمود: فَقَالَ لِی وَ أَیْنَ أَنْتَ عَنْ عِصْمَةِ الْخَائِفِینَ. اگر می ترسی، چرا از خدا کمک نمی گیری؟ آن خدایی که از آنهایی که می ترسند محافظت می کند. وَ کَهْفِ الْعَارِفِینَ. و آنهایی که معرفت دارند را پناه می دهد. فَقُلْتُ: دُلَّنِی عَلَیْهِ. گفتم مرا به این راه هدایت کن. قَالَ: اللَّهُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ تَصِلْ أَمَلَکَ بِحُسْنِ تَفَضُّلِهِ. حضرت فرمود حسن تفضل خدای متعال را نسبت به خودت به یاد آور تا آرامش پیدا کنی. وَ تُقْبِلْ عَلَیْهِ بِهَمِّکَ وَ أَعْرِضْ عَنِ النَّازِلَةِ فِی قَلْبِکَ. یأس و ناامیدی که در قلبت وارد شده را با یادآوری تفضلات الهی به خودت برطرف کن. ما ممکن است خیلی چیزها نداشته باشیم، اما خیلی دارایی ها هم داریم. فَإِنْ‏ أَجَّلَکَ بِهَا فَأَنَا الضَّامِنُ مِنْ مُورِدِهَا وَ انْقَطِعْ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ. تمام امیدت را تفضلات الهی قرار بده، من تضمین میکنم خوفت برطرف میشود. از همه قطع کن، فقط به خدا توکل کن.

امیرالمومنین علیه السلام در ادامه فرمود: وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَأُقَطِّعَنَّ أَمَلَ کُلِّ مَنْ یُؤَمِّلُ غَیْرِی بِالْیَأْسِ. خداوند فرموده هرکسی آرزو و امید به غیر از من بسته باشد، آرزو و امیدش را تبدیل به یأس می کنم. نمونه های فردی و اجتماعی فراوانی از این مسئله دیده ایم. اگر به دنیا دل ببندیم، با از دست رفت آن ناامید می شویم. با این یک جمله ی خدا ما همیشه کار داریم. در تمام مسائل فردی و اجتماعی. در دولت گذشته می گفتند باید جهانی شویم. باید سرمایه از بیرون بیاید. ما نمی توانیم روی پای خودمان بایستیم. دولتشان تمام نشده، خدا از غرب و آمریکا ناامیدشان کرد، جلو چشم همه مردم. الان تراز معاملات تجاری کشور را ببینید چقدر است. معاملات ما با کشور عراق به تنهایی چند برابر کل اروپا در دولت گذشته است. این مهم است که به چه و که امید ببندیم.

اگر به توکل رسیدیم، هیچ دری روی ما بسته نخواهد بود

بالاتر از امید به امام، امید به خود خداست. تا کسی ارتباط عمیق با خدا پیدا نکند، نمی تواند امید به خدا ببندد. تا کسی معرفت به خدا پیدا نکند، نمیتواند به خدا امید داشته باشد، و کسیکه به خدا امید نداشته باشد نمی تواند به خدا توکل کند. توکل از عوامل ایجاد قدرت است که قبلا بحثش را کردیم. وقتی رهبرانقلاب می گویند امید جامعه ما باید بالا برود، تا بتواند به خدا توکل کند و قدرتمند شود. این توصیه یک توصیه اخلاقی نیست؛ یک مبحث استراتژیک است.

تصور حکومت امام زمان ارواحنا فداه به انسان امید و روحیه و باور و قدرت می دهد. برای رسیدن به چنین آرزویی، مردم ما باید مرحله به مرحله تربیت شوند در طول این انقلاب. مردم باید امید به خدا را تمرین کنند. میلیونها نفری که به دولتی رأی دادند که امید به غرب داشت، باید تربیت شوند و تغییر کنند. این یعنی حکمرانی معنوی. امام زمان ارواحنا فداه وقتی حکومت میکند که مردم و مومنین قدرت پیدا کرده باشند و زمینه این حکومت را ایجاد کنند.

تا به قله امید نرسیم اهل توکل نمی شویم. اگر به توکل رسیدیم، هیچ دری روی ما بسته نیست. عَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ(عنکبوت 59). این ویژگی ایرانی های آخرالزمان در کلام امام موسی بن جعفر علیهماالسلام است. مَن کان لِلّه کانَ اللهُ لَه. زینب کبری سلام الله علیها توکل بالایی داشت که دل به دریای مصیبت زد. پس از این داغ بزرگ، و در لباس اسارت، دست به مبارزه همه جانبه با کفر زد. چه توکل بالایی دارد زینب!