چقدر آماده بذل جان برای اماممان هستیم؟

اولین روز مراسم عزاداری دهه اول محرم 1400 هیئت محبین اهلبیت(ع) قم با سخنرانی حجت الاسلام احمد پناهیان جمعه 19 مرداد 1400 در مسجد مقدس جمکران برگزار شد.

زندگی در عاشورا معنا پیدا می کند

در ماه محرم باید در اقامه عزای اباعبدالله الحسین علیه السلام تمام توان خود را بگذاریم. در عین حال این عزاداری عامل حیات و ما و حیات اسلام و جامعه اسلامی است. آنچه ما در حماسه عظیم عاشورا می بینیم که خدای متعال رقم زده، تجلی عینی حیات طیبه است. نمونه کامل و جامع این امر است. زندگی در عاشورا معنا پیدا میکند. اگر دیگران تصور میکنند عاشورا خاتمه کار است، ما میگوییم اینجا آغاز کار است: وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ(آل عمران 169). وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ(بقره 154). شهید جایگاه بسیار رفیعی دارد. سیدالشهدا که جایگاهش مشخص است. وَجَعَلْتُ حُسَیناً خازِنَ وَحیی وَ أَکْرَمْتُهُ بِالشَّهادَهِ وَ خَتَمْتُ لَهُ بِالسَّعادَهِ فَهُوَ أَفْضَلُ مَنِ اسْتُشْهِدَ وَ أَرْفَعُ الشُّهَداءِ دَرَجَهً. ما با عاشورا و کربلا حیات پیدا میکنیم، و هر چقدر از فرهنگ و حقیقت عاشورا فاصله بگیریم، می میریم.

توجه به محرم و عاشورا خیلی مهم است. اقامه امر اباعبدالله علیه السلام خیلی مهم هست. هم غم و ماتم و مصیبت است، و هم شور و حماسه. همراهی این دو پدیده متضاد بخاطر خیانت و جنایت اهل نفاق و کفر است؛ و الا ضرورتی نداشت ما حماسه و شور اباعبدالله علیه السلام را با مصیبت ها و دردها همراه ببینیم. ما انسانها کاری کردیم که به کربلا و این مصیبت عظمی مبتلا شدیم. برای هدایت بشر باید حسین علیه السلام که کلیددار مخزن وحی الهی است، فدا شود. بِعِتْرَتِهِ أُثیبُ وَ أُعاقِبُ. در آخرت هم میزان حسین علیه السلام است. ثواب و عقاب ما با حسین علیه السلام و عترت اوست.

فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَكْرَمَنِی بِمَعْرِفَتِكُمْ وَ مَعْرِفَةِ أَوْلِیائِكُمْ وَ رَزَقَنِی الْبَرَاءَةَ مِنْ أَعْدَائِكُمْ أَنْ یجْعَلَنِی مَعَكُمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ. ما باید به معرفت عمیق نسبت به اباعبدالله علیه السلام پیدا کنیم، و برائت عمیق نسبت به دشمنان امام پیدا کنیم، تا این معیت و همراهی تحقق یابد. يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ(توبه 119). تا این معیت و همراهی محقق نشود، کار انجام نشده است. خداوند سرمایه محبت امام حسین علیه السلام را به ما عنایت کرده؛ از این سرمایه باید استفاده کنیم برای رسیدن به معیت و همراهی امام؛ و این امر با شناخت عمیق نسبت به امام مقدور است. اگر این معرفت عمیق نشود، با بالا رفتن سن و افزایش تعقلات، همین سرمایه محبت هم ممکن است دچار دستخوش شود. در شرایط کرونا ممکن است مجالس عزاداری خلوت شود. کرونا یک فتنه است؛ فتنه یزید امروز. وَ آخِرَ تَابِعٍ لَهُ عَلَی ذَلِک. به قتل عام عمومی دست میزنند؛ چون قدرت خود را در خطر می بینند.

شیوه نامه ها را اجرا کنید، اما مجالس باید باشکوه برگزار شود

سال قبل وقتی اعضای ستاد کرونا و وزارت بهداشت خدمت رهبرانقلاب رسیدند، ایشان گفتند عزاداری امام حسین علیه السلام و عاشورا باید با شکوه تمام برگزار شود. ببینید چطور میتوانید این مراسمات را برگزار کنید که آسیب ها به حداقل برسد». شیوه نامه ها را محکم اجرا کنید، اما مجالس باید هرچه باشکوه تر برگزار شود. اتفاقی که در جلسات عزاداری اتفاق می افتد، برای روح و روان و قلب و سرنوشت ما لازم است. اینجا حیات ما رقم میخورد؛ زندگی معنا پیدا میکند. ما فقط از سر علاقه به سیدالشهدا علیه السلام نیست که دور هم جمع میشویم. ما با این جلسات به ادامه این راه و رسیدن به مقصد دلگرم میشویم؛ مقصد را میشناسیم؛ راه رسیدن به این مقصد را میشناسیم. فَإِنَّ فِی اجْتِمَاعِکُمْ وَ مُذَاکَرَتِکُمْ إِحْیَاءً لِأَمْرِنَا. این اجتماعات دستور ائمه هدی علیهم السلام به شیعیان است.

عاشورا و کربلا و حماسه اباعبدالله علیه السلام را باید عمیق فهمید. فَلْيَبْكِ الْباكُونَ وَ اِيّاهُمْ فَلْيَنْدُبِ النّادِبُونَ وَ لِمِثْلِهِمْ فَلْتَذْرَفِ الدُّمُوعُ وَلْيَصْرَخِ الصّارِخُونَ وَ يَضِجَّ الضّاجُونَ وَ يَعِجَّ الْعاجُّونَ. در کنار گریه و ناله، باید این حماسه را عمیق بفهمیم و جا پای اباعبدالله علیه السلام و یاران امام بگذاریم: و لکم فیّ اسوه. باید نسبت به واقعه عاشورا نگاه عمیق پیدا کنیم.

امسال انشاالله یکی از بحثهای کلیدی عاشورا را میخواهیم دنبال کنیم. این بحث از کلام خود سیدالشهدا علیه السلام برآمده است. امام خواست از مکه مکرمه حرکت کند بسمت کوفه؛ که خود این حرکت بمعنای یک آغاز بسیار مهم بود. اصل حرکت از مدینه بود: إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی. حرکت از مکه گام دوم بود. حضرت به حجاج و همراهانشان فرمود: مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ. همین یک جمله اصل حرف ماست. وَ مُوَطِّناً عَلى لِقاءِ اللّهِ نَفْسَهُ فَلْیَرْحَلْ مَعَنا. حاجیانی که لبیک اللهم لبیک گفتید، حاضرید جانتان را در راه امام فدا کنید؟

چقدر آماده بذل جان برای اماممان هستیم؟

تا کجا باید با امام همراهی کنیم؟ تا وقتی که دنیای ما تأمین باشد؟ اینکه ویژگی منافقین و قتله اباعبدالله علیه السلام است. اِنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنْيا وَ الدِّينُ لَعْقٌ عَلى اَلْسِنَتِهِمْ يَحوطونَهُ ما دَرَّتْمَعائِشُهُمْ فَاِذا مُحِّصوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ. تا وقتی امنیت و دنیا و زندگی مردم تأمین باشد، با امام همراه هستند. برخی نظام و انقلاب را تا جایی که چرخ زندگیشان می چرخد قبول دارند. اما اگر بلا آمد، دین داران کم میشوند. یک امت مرتد میشوند، و امامشان را تنها میگذارند. مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ. با این جمله یک عمر باید زندگی کنیم. چقدر آمادگی داریم جانمان را برای اماممان بذل کنیم؟ بذل کردن یعنی جانمان را بدهیم، و عبور کنیم؛ هیچ چشمداشتی هم نداشته باشیم.

در دفاع مقدس انگیزه رزمندگان ما دفاع از اسلام و کیان و ناموس و کشور بود. اما اگر جایی امر دایر شد بر بودن امام و نبودن امام، چه میکنیم؟ جانمان را برای اماممان فدا میکنیم؟ این کار سختی است. مقصد شهدای کربلا حفظ جان اباعبدالله علیه السلام بود. ما هنوز چنین امتحانی نشده ایم.

وقتی خبر شهادت مسلم رسید، امام حجاج را جمع کرد و به آنها فرمود: «قَدْ خَذَلَتْنا شیعَتُنا. شعیان ما ما را تنها گذاشتند. مسلم کشته شد. فَمَنْ أَحَبَّ مِنْکُمُ الاِنْصِرافَ فَلْیَنْصَرِفْ. هرکس میخواهد برگردد، برگردد». شهادت حضرت مسلم خیلی عجیب بود. با این شهادت، انگیزه عاشورا یک انگیزه ناب شد. با شهادت حضرت مسلم حق آشکار شد؛ کفر پنهان در شیعیان آشکار شد. حضرت فرمود مسلم و هانی کشته شدند، هرکس دوست دارد برگردد. هنوز امام عهدش را از یارانش برنداشته بود. یاران امام با شنیدن این خبر همه دسته دسته امام را تنها گذاشتند. فقط کسانیکه جانفشان امام بودند باقی ماندند. ما میخواهیم این مسئله را بررسی کنیم. چرا باید برای امام جان داد؟ خیلی از این کسانیکه امام را تنها گذاشتند، به اباعبدالله علیه السلام علاقه داشتند. خیلی از لشکریان کوفی امام را دوست داشتند. برای مصیبت اهلبیت گریه هم کردند. خون مسلم بن عقیل جامعه اسلامی را غربال کرد.

مسلم وقتی تنها ماند، چرا از کوفه فرار نکرد؟ چرا سعی نکرد خودش را به لشکر اباعبدالله علیه السلام برساند؟ چرا نرفت در پناه حسین علیه السلام؟ مسلم آمده برای حسین علیه السلام کشته شود؛ نیامده با حسین علیه السلام در امنیت زندگی کند! مسلم نشان داد کربلایی شدن یعنی فدا کردن جان برای امام.